Köndələn (sif.) əsasən "eninə" mənasını ifadə edir. Bir şeyin uzununa deyil, eninə istiqamətini, üfüqi və ya transvers xəttini bildirir. "Köndələn xətt" ifadəsi bu mənanı aydın şəkildə göstərir: xəttin uzununa deyil, eninə çəkildiyini vurğulayır. Eyni şəkildə "köndələn tikiş" də tikişin parça boyunca deyil, eninə istiqamətdə aparıldığını ifadə edir.
Lakin köndələn sözünün mənası yalnız geometrik məhdudiyyətlərlə məhdudlaşmır. Dilçiliyimizin zənginliyi bu sözə daha geniş kontekstlərdə istifadə imkanı verir. Məsələn, "qarşımda başdan-başa" ifadəsində köndələn, bir şeyin bütün enini əhatə etdiyini, tam qarşını kəsdiyini bildirir. Bu mənada, köndələn, bir maneənin tam qarşıda yerləşməsini, maneəsiz bir yolun olmamağını ifadə edə bilir.
"Əyri, köndələn cızıq" ifadəsində isə köndələn sözü müəyyən bir istiqamətə sahib olmayan, düzensiz, qeyri-müəyyən bir xəttin təsvirini verir. Bu istifadədə köndələn, əsasən düz xəttdən kənarlaşma, qeyri-düzgünlük mənasını daşıyır.
"Varaq-varaq kağızlar" ifadəsində isə köndələn, kağızların bir-birinin üstünə qoyulma və ya yığılma şəkillidir. Burada köndələn, kağızların yığılma və ya düzülmə qaydasını ifadə edir, yəni uzununa deyil, eninə yığılmış və ya üst-üstə qoyulmuşdur. Beləliklə, köndələn sözü kontekstdən asılı olaraq müxtəlif mənaları özündə ehtiva edir.