izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Körük – qədim zamanlardan bəri istifadə olunan, əsasən dəmirçilik, qızılçılıq və digər sənətkarlıq sahələrində odun alovunu gücləndirmək üçün xidmət edən bir alətdir. Sözün etimologiyası da maraqlıdır; kökü türk dillərindən gələrək “körü” (qabar, şişkinlik) sözündən törəmişdir. Bu, körüyün konstruksiyasından irəli gələn xüsusiyyətini – dəridən hazırlanması və hava vurulduqda şişməsini əks etdirir.

Adətən yanları büküşlü, yumşaq dəridən (əvvəllər heyvan dərilərindən, indi isə daha müasir materiallardan) və taxtadan hazırlanır. Körüyün taxta hissəsi hava axınının yönləndirilməsi və nəzarət edilməsi üçün xüsusi formalara malikdir. Dəmirçinin əlindəki əsas alətlərdən biri olan körük, ayaqla və ya əllə işlədilərək içəridə olan havayı əsərək ocağa yönəldir və bununla da ocağın temperaturunu və alov gücünü artırır. Bu proses oksigenin daha səmərəli verilməsini təmin edir.

Körüyün formasında və ölçüsündə müxtəliflik olsa da, əsas prinsipi həmişə eyni qalmışdır. Kiçik ölçülü körüklər də mövcuddur, lakin dəmirçilik kimi peşələrdə böyük ölçülü, daha güclü hava axını yaratmaq qabiliyyətinə malik körüklər üstünlük təşkil edir. Tarix boyu körük həm də bir simvol kimi istifadə olunmuşdur; bir çox mədəniyyətdə odun, enerjinin və yaradıcılığın simvolu hesab edilmişdir.

Müasir dövrdə, texnologiyanın inkişafı ilə, elektrikli və ya qazla işləyən əvəzedici sistemlər mövcud olsa da, ənənəvi körük hələ də bəzi sənətkarlar tərəfindən öz unikal xüsusiyyətləri və ənənəvi üsullara uyğunluğu səbəbilə istifadə edilir. Körük sadəcə bir alət deyil, həm də zəngin tarixi və mədəni irsimizin bir parçasıdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz