Kristallaşma, maddənin maye və ya qaz halından bərk hala keçərək müntəzəm, təkrarlanan atom, ion və ya molekul düzülüşünə malik kristal quruluş əmələ gətirməsi prosesidir. Bu proses, maddənin daxili enerjisinin azalması ilə müşayiət olunur və əsasən kimyəvi bağlar vasitəsilə atomların, ionların və ya molekulların öz-özünə təşkil olunması ilə baş verir.
Kristallaşmanın əsas səbəbi termodinamik tarazlığa çatmaq istəyidir. Maye və ya qaz halında maddənin hissəcikləri daha çox enerjiyə və daha yüksək hərəkətlilikə malikdirlər. Soyuma, buxarlanma və ya digər fiziki-kimyəvi proseslər nəticəsində hissəciklərin kinetik enerjisi azalır və onlar daha sabit, aşağı enerjili vəziyyətə - kristal quruluşa keçirlər. Bu keçid zamanı artıq enerji istilik şəklində sərbəst buraxılır.
Mətndə qeyd olunduğu kimi, ionların kristallaşma zamanı itirdiyi enerji miqdarı əmələ gələn kristalın möhkəmliyini müəyyən edir. Daha çox enerji itkisi daha güclü kimyəvi bağların yaranmasına və nəticədə daha möhkəm bir kristal quruluşunun əmələ gəlməsinə səbəb olur. Bu, kristalların müxtəlif fiziki xüsusiyyətlərə, məsələn, sərtliyə, ərimə nöqtəsinə və elektrik keçiriciliyinə malik olmasının əsas səbəblərindən biridir.
Kristallaşma prosesi təbiətdə geniş yayılmışdır. Qaya əmələgəlməsi, buz kristallarının formalaşması, mineralların yaranması və hətta bəzi canlı orqanizmlərdəki biomineralizasiya prosesləri kristallaşma ilə əlaqədardır. Sənayedə isə, kristallaşma yüksək saflıqlı maddələrin alınması, dərman preparatlarının istehsalı və müxtəlif materialların istehsalı üçün istifadə olunur. Kristallaşma prosesinin dəqiq idarə edilməsi yüksək keyfiyyətli və istənilən xüsusiyyətlərə malik məhsulların alınmasını təmin edir.