Kristallaşdırma, maye və ya qaz halında olan bir maddənin müəyyən bir quruluşda bərk kristallar halına keçmə prosesidir. Bu proses, maddənin hissəciklərinin (atom, ion və ya molekul) müntəzəm, təkrarlanan bir naxış əmələ gətirərək öz-özünə təşkil olunması ilə xarakterizə olunur. Kristallaşmanın baş verməsi üçün maddənin soyudulması, buxarlanma və ya çökdürmə kimi müxtəlif amillər təsir edə bilər.
Kristallaşdırma prosesi təbiətdə geniş yayılmışdır. Məsələn, qar yağışı, duz göllərinin dibində duz kristallarının əmələ gəlməsi, mağaralardakı stalaktit və stalakmitlərin formalaşması kristallaşmanın təbii nümunələrinə aiddir. Sənayedə isə kristallaşdırma müxtəlif məqsədlər üçün, o cümlədən təmiz maddələrin alınması, material elmində yeni materialların sintezi və dərman sənayesində dərmanların istehsalı üçün geniş istifadə olunur.
Kristallaşma prosesini tənzimləmək və optimallaşdırmaq üçün müxtəlif üsullar mövcuddur. Bunlara temperaturun, təzyiqin və həlledicinin konsentrasiyasının dəyişdirilməsi, həmçinin mayenin təmizlənməsi və toxum kristallarının əlavə edilməsi daxildir. Kristalların ölçüsü, forması və keyfiyyəti bu parametrlərdən çox asılıdır. Məsələn, yavaş soyuma böyük və yaxşı formalaşmış kristalların əmələ gəlməsinə, sürətli soyuma isə kiçik və qeyri-mükəmməl kristalların əmələ gəlməsinə səbəb olur.
“Kristallaşdırma cihazı” termini, müxtəlif üsullarla kristallaşma prosesinin idarə olunması və optimallaşdırılması üçün istifadə olunan avadanlıqlara işarə edir. Bu cihazlar temperaturu, təzyiqi və digər parametrləri dəqiq nəzarət etmək üçün xüsusi dizayn olunmuşdur və sənaye miqyasında kristallaşdırma proseslərinin effektivliyini artırmağa imkan verir. Bu cihazların növləri və funksiyaları kristallaşdırılan maddənin xüsusiyyətlərindən və istehsalın tələblərindən asılı olaraq dəyişə bilər.