Külbə (fars. كُلبه) sözü Azərbaycan dilində köhnəlmiş bir sözdür və əsasən "koma", "daxma" və "qazma" mənalarında işlənir. Bu sözlə ifadə olunan tikililər, adətən, sadə, kiçik və müvəqqəti məskən kimi xarakterizə olunur. "Koma" termini ilə müqayisədə külbə daha çox təbii materiallardan (ağac, palaz, saman və s.) tikilmiş, daha mülayim iqlim şəraitinə uyğun, sadə və primitiv bir yaşayış yerini ifadə edir.
Külbə, daxmadan fərqli olaraq, daha çox yerüstü bir quruluşdur, halbuki daxma yeraltı və ya yarı yeraltı tikililərə aiddir. Qazma isə daha çox müvəqqəti və sadə bir sığınacaq, bir növ sığınmaq üçün qazılmış çuxur kimi təsəvvür edilə bilər. Beləliklə, külbənin mənası bu üç terminin bir növ qovuşduğu nöqtədə yerləşir: sadə, kiçik, müvəqqəti və təbii materiallardan tikilmiş yaşayış yeri.
Aşıq Kərim şeirindəki “Külbeyi-hicranda qalmışam həzin; O şahibazımın çəkərəm qəmin” misralarında külbə, kədərin, tənhalığın və ayrılığın simvolu kimi təqdim olunur. Bu isə sözün yalnız memarlıq mənasından kənara çıxaraq, ədəbi-simvolik bir məna da kəsb etdiyini göstərir. Külbənin kiçikliyi, sadəliyi və tənhalığı ilə əlaqələndirilməsi, şeirdə ifadə olunan hisslərin gücünü daha da vurğulayır.
Ümumilikdə, "külbə" sözü tarixi kontekstdə Azərbaycanın məişət mədəniyyətini, xalqımızın yaşayış tərzini və həyat şərtlərini anlamaq üçün əhəmiyyətli bir termindir. Sözün etimologiyası və müxtəlif mədəni kontekstlərdə işlənməsinin təhlili, Azərbaycan dilinin zənginliyi və ifadə qabiliyyətinin daha dərindən dərk edilməsinə kömək edir.