Külləmək (f.): Bu fellə ifadə olunan əməlin mahiyyəti külün müəyyən bir yerə səpilməsi, yayılması və ya tökülməsindən ibarətdir. Lakin bu sadə tərif, sözün mənasının həqiqi dərinliyini tam əks etdirmir. Külləmək hərəkəti yalnız fiziki bir proses deyil, həm də müəyyən bir məqsəd daşıyır. Bu məqsəd isə əsasən iki istiqamətdə özünü göstərir:
1. Torpağın gübrələnməsi və ya mühafizəsi: Ləkləri, ağacların dibini və ya bağ sahələrini külləmək, torpağın qida maddələri ilə zənginləşdirilməsi, münbitliyinin artırılması məqsədi daşıyır. Külün tərkibində bitkilərin inkişafı üçün vacib olan kalium, fosfor və digər minerallar olduğundan, bu üsul əsrlərdir ki, kənd təsərrüfatında tətbiq olunur. Beləliklə, külləmək sadə bir hərəkət deyil, əcdadlarımızdan miras qalmış əkinçilik təcrübəsinin bir parçasıdır.
2. Qoruyucu tədbir: Saca lavaş bişirərkən və ya qazana yemək hazırlayarkən külləmək, yandırılmanın və ya hislənmənin qarşısını almaq üçün bir üsuldur. Bu halda kül, bir növ təbii izolyator rolunu oynayaraq səthin həddindən artıq qızmasının qarşısını alır. Bu, ənənəvi bişirmə üsullarında geniş tətbiq olunan praktiki bir həlldir. Külün qoruyucu təsiri, onun istilikkeçirmə qabiliyyətinin aşağı olması ilə izah olunur.
Beləliklə, "külləmək" sözünün mənası sadəcə "kül səpmək" deyil, həm də torpağın becərilməsi və qida hazırlanması proseslərinə dair zəngin mədəni və tarixi kontekstdə dəyərləndirilməlidir. Bu fəal hərəkət, əsrlər boyu insanlar tərəfindən tətbiq edilmiş ənənəvi bilikləri və praktik bacarıqları əks etdirir.