Kürnəc sözü Azərbaycan dilində bir qrup heyvanın, xüsusilə də qoyunların, bir yerə sıxılaraq toplaşması, yığışması və topa halında durması mənasını bildirir. Bu, sadəcə "toplaşma"dan daha spesifik bir vəziyyəti ifadə edir; heyvanların bir-birinə sıx bitişik, hərəkətsiz və ya az hərəkətli, müəyyən bir ərazidə sıx toplaşmasını təsvir edir.
Kürnəc vəziyyəti adətən qoyun sürüləri üçün xarakterikdir. Qoyunlar təbii olaraq sürülü heyvanlardır və təhlükə anında və ya istirahət etdikləri zaman bir-birlərinə sıxışıb kürnəc halında dayanırlar. Bu, onların öz aralarında istilik mübadiləsi aparmalarına, bir-birlərini qorumaqlarına və yırtıcılardan qorunmalarına kömək edir. Kürnəc halında qoyunlar daha az hədəfə çevrilirlər.
Sözün mənası yalnız heyvanlar üçün deyil, həm də insanlara da məcazi mənada tətbiq oluna bilər. Məsələn, “insanlar kürnəc halında dayanmışdılar” ifadəsi insan qrupunun sıx bir yerdə, sıxışaraq toplaşdığını ifadə edə bilər. Lakin əsas mənası heyvanlar, xüsusilə qoyunlar üçün qalır.
Etimoloji baxımdan kürnəc sözünün mənşəyi tam aydın deyil olsa da, "kürmə" (toplaşma, yığışma) sözü ilə əlaqəli ola bilər. Sözün istifadə edildiyi kontekst "qoyunların kürnəcdə çox dayanmasına yol verməzdi" ifadəsində göründüyü kimi qoyun sürüsünün idarə olunması, onların hərəkət azlığının əhəmiyyətini vurğulayır.