Küylü (samit): Dilçiliyə dair bu termin, səs çıxarılma mexanizmində havanın kəskin şəkildə sıxılaraq və ya sürtünərək səs tellərinin titrəməsindən daha çox boğaz, ağız boşluğu və ya burun boşluğunda yaranan küyün üstünlük təşkil etdiyi samitlər üçün işlədilir. Yəni, bu samitlərin tələffüzündə səs tellərinin titrəməsi ya çox zəif olur, ya da tamamilə yoxdur. Səsin əsas xüsusiyyəti küyün intensivliyidir.
Küylü samitlərin təsnifatı dilin müxtəlif bölmələrində aparılan hava axınının sərt maneələrlə qarşılaşması ilə bağlıdır. Məsələn, [p], [b], [t], [d], [k], [ɡ] kimi samitlər tam bağlanma və partlayışla, [f], [v], [s], [z], [ʃ], [ʒ], [x], [ɣ], [h] kimi samitlər isə hava axınının dar keçiddən keçməsi ilə əmələ gəlir. Bu keçiddə yaranan sürtünmə nəticəsində küy əmələ gəlir. Bununla yanaşı, [m], [n], [ŋ] kimi burun samitləri də küylü samitlər hesab olunur, çünki hava axını burun boşluğu vasitəsilə çıxır və burun boşluğunda yaranan rezonans küyün əmələ gəlməsində əhəmiyyətli rol oynayır.
Küylü samitlərin müxtəlif dillərdə fərqli tələffüz xüsusiyyətləri ola bilər. Hər bir dilin fonetik sistemi küylü samitlərin sayını və xüsusiyyətlərini müəyyən edir. Fonetik tədqiqatlar küylü samitlərin səs spektrini, artikulyasiya xüsusiyyətlərini və dilin digər səsləri ilə əlaqəsini öyrənir. Bu tədqiqatlar dillərin quruluşunu, inkişafını və qarşılıqlı əlaqələrini başa düşmək üçün vacibdir.
Ümumiyyətlə, "küylü samit" termini fonetikanın əsas anlayışlarından biridir və səs sisteminin təsvirində çox vacib rol oynayır. Bu anlayışın dəqiq başa düşülməsi dilçilik sahəsində müxtəlif tədqiqatların aparılması üçün zəruridir.