Sonor [lat. sonorus - səsli, əks-səda verən] - Fonetikada səs tellərinin titrəməsi ilə əmələ gələn və nisbətən güclü, açıq səslənməsi ilə xarakterizə olunan samit səs. Sonor samitlərin əmələ gəlməsində səs tellərinin titrəməsi əsas rol oynayır və hava axınının maneəyə rast gəlməsi saz olaraq baş verir. Bu, onları sürtünməli samitlərdən (məsələn, [s], [ş], [f]) fərqləndirir, çünki sürtünməli samitlərdə hava axınına əhəmiyyətli maneə yaradılır və səs daha zəif olur.
Sonor samitlərə Azərbaycan dilində [m], [n], [ŋ] (burun samitləri), [l], [r] (yanaq samitləri), [j], [v] (yarı samitləri) daxildir. Bu samitlərin səslənmə müddəti digər samitlərdən daha uzundur və heca əmələ gətirmə qabiliyyətinə malikdirlər. Məlumat üçün qeyd edək ki, [j] və [v] həm də yarı samit kimi təsnif edilir və onların səs əmələ gətirmə mexanizmi sonor samitlərdən bir qədər fərqlənir, lakin səs tellərinin titrəməsinin olmasına görə onlar sonor kimi təsnif edilir.
Sonor samitlərin dilin əmələ gətirməsində əsas rol oynayan səs tellərinin titrayışı, onların sözlərdə daha çox əhəmiyyət kəsb etməsinə və heca əmələ gətirmə qabiliyyətinə səbəb olur. Məsələn, “alma” sözündə [m] sonor samiti hecanın əsasını təşkil edir. Digər tərəfdən, sürtünməli samitlərin səsi daha zəif və qısa olur və heca əmələ gətirmə qabiliyyətinə malik deyillər.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
“Mən nə ləzzətli və rəngarəng məhsullar gördüm!” (Bu cümlədə altı sonor samit - [m], [n], [l], [v], [r], [m] işlənmişdir.)
"Lətifənin rəngarəng jiləsi hər kəsi cəlb edirdi." (Bu cümlədə üç sonor samit - [l], [r], [j] işlənmişdir.)
Qeyd edək ki, sonor samitlərin təsnifatı və xüsusiyyətləri fərqli dilçilik məktəblərində bəzi fərqlərə malik ola bilər. Ancaq əsas xüsusiyyətləri səs tellərinin titrəməsi, güclü və açıq səslənməsi, heca əmələ gətirmə qabiliyyətidir.