Samit ( Samit₂ ) - fonetika və dilçilik terminidir. Sözün əsas mənası səs əmələ gəlmə mexanizminə istinad edir. Samit səslər, səs axınının artikulyasiya orqanlarının (dil, dodaq, dişlər, damaq və s.) maneəsinə rast gəlməsi nəticəsində əmələ gəlir. Bu maneə, səs axınının tam və ya qismən bloklanması, daralması və ya yönləndirilməsi ola bilər. Yəni, samit səslərin tələffüzü zamanı havanın ağız boşluğunda tam və ya qismən maneə ilə qarşılaşması baş verir. Bu maneənin yeri, forması və şiddəti samit səslərin fərqlənməsinə səbəb olur.
Samit səslər, sait səslərdən fərqli olaraq, sözlərin əsasını təşkil edən, əksər hallarda vurğu daşımayan, və saitlərə nisbətən daha qısa müddət ərzində tələffüz olunan səslərdir. Onların tələffüzü zamanı səs tellərinin titrəməsi və ya titrəməməsi də samitlərin təsnifatında mühüm rol oynayır. Məsələn, [p], [t], [k] kimi səslər surdsuz (kar), [b], [d], [ɡ] kimi səslər isə səsli (cift) samitdir. Samitlərin təsnifatı əmələ gəlmə yerinə ( dodaq, diş, damaq, qırtlaq) və əmələ gəlmə üsuluna ( partlayıcı, sürtünməli, yan səslər, burun səsləri) görə aparılır.
Samit səslərinin dilçilikdəki əhəmiyyəti çox böyükdür. Onlar sözlərin fonetik quruluşunu müəyyən edir, sözlərin bir-birindən fərqlənməsinə, mənalarının dəqiq çatdırılmasına xidmət edir. Məsələn, "qapı" və "qaba" sözləri yalnız bir samit səsi ilə fərqlənir ("p" və "b"), lakin bu fərq tamamilə fərqli mənalar ifadə edir. Dil strukturunun təhlili, etimologiya, leksikologiya və fonetika kimi sahələrdə samit səslərinin rolu olduqca əhəmiyyətlidir. Samitlərin öyrənilməsi, dilin strukturunun daha dərindən anlaşılmasına imkan yaradır.
Misallar:
"Bağda tərəvəz bəşərə sərvət vərir." - Bu cümlədə qalın şriftlə yazılmış hərflər samit səsləri təmsil edir. Samitlərin müxtəlif növləri (partlayıcı, sürtünməli və s.) cümlədə istifadə olunmuşdur.
"Kitab oxumaq çox əhəmiyyətlidir." - Bu cümlədə də samit səsləri sözlərin əsasını qurur və mənanın dəqiq qavranılmasına kömək edir.