izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Kvant [lat. quantum - nə qədər] – fizika və kimyada enerjinin, impulsun, fırlanmanın və digər fiziki kəmiyyətlərin ən kiçik, bölünməz hissəsini ifadə edən anlayışdır. Sadəcə “ən kiçik miqdar” deyə təsvir etmək, kvant mexanikası anlayışının əsl mahiyyətini tam əks etdirmir. Çünki klassik fizikanın təsəvvüründən fərqli olaraq, kvant miqdarı müəyyən bir diskret dəyərə malikdir və bu dəyərin arasında heç bir ara dəyər mövcud deyildir. Yəni enerji, impuls və s. kəmiyyətləri “daima” dəyişmir, onlar “sıçrayışlarla”, diskret şəkildə dəyişirlər. Bu anlayış, mikrodünyanın qanunauyğunluqlarını anlamaq üçün əsasdır.

Kvant mexanikası, atom və subatomik hissəciklərin davranışını təsvir edən bir nəzəriyyədir və kvant anlayışı bu nəzəriyyənin əsasını təşkil edir. Məsələn, işığın kvantı – foton, enerjisi onun tezliyinə (və ya dalğa uzunluğuna) düz mütənasib olan bir hissəcikdir. E=hv düsturu ilə ifadə olunur, burada E enerji, h Plank sabiti, v isə tezlikdir. Bu, işığın həm dalğa, həm də hissəcik xassələrinə malik olduğunu göstərir - bir əsas dualizm anlayışı.

Kvant anlayışı yalnız fizika ilə məhdudlaşmır. Müasir texnologiyanın inkişafında mühüm rol oynayan lazerlər, tranzistorlar və süperkeçiricilik kimi hadisələr kvant mexanikası prinsiplərinə əsaslanır. Kvant kompüterləri kimi gələcəyin texnologiyalarının inkişafı da kvant mexanikası prinsiplərini istifadə edir. Kvant mexanikası kosmoloji modellərin qurulmasında, material elminin inkişafında və bir çox digər elmi sahələrdə tətbiq olunur.

Beləliklə, kvant sadəcə "ən kiçik miqdar" deyil, mikrodünyanın diskret və ehtimal xarakterli qanunauyğunluqlarını izah edən, müasir fizikanın və texnologiyanın əsasını təşkil edən fundamental bir anlayışdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz