izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qabarlamaq feli, əsasən iki əsas mənada işlənir və hər iki məna da fiziki bir prosesi, bir dəyişməni ifadə edir. Birinci mənası, daha çox su ilə əlaqəli olub, qabar olmaq, suluqlamaq deməkdir. Bu, bir cismin, xüsusilə də üzvi bir toxumanın, su udması nəticəsində həcminin artması, şişməsi və ya yumşalması prosesidir. Məsələn, uzun müddət suda qalmış taxta qabarlayır, ya da yağışdan sonra yerə səpələnmiş toxumlar qabarlayıb cücərməyə hazırlaşır. Bu prosesdə maddənin içərisinə suyun daxil olması nəticəsində həm həcm artımı, həm də toxumanın yumşalması baş verir.

İkinci mənası isə döyənək olmaq, bərkiməkdir. Bu mənada qabarlamaq, bir cismin sərtləşməsi, bərk və möhkəm bir hala gəlməsi deməkdir. Bu, birinci mənada olduğu kimi mayenin təsiriylə deyil, daha çox fiziki təzyiq, sıxılma və ya kimyəvi reaksiya nəticəsində baş verən bir prosesdir. Məsələn, qızdırılıb soyudulan metal qabarlayaraq bərk və möhkəm olur. Ya da çiy xəmir bişmə prosesində qabarlayaraq sərtləşir. Burada əsas odur ki, maddə öz ilkin halına nisbətən daha bərk, daha möhkəm bir struktur əldə edir.

Beləliklə, "qabarlamaq" sözünün iki mənası arasında fiziki dəyişmə baxımından oxşarlıq olsa da (hər iki halda da maddənin strukturunda dəyişiklik baş verir), prosesə səbəb olan amillər və nəticədə əldə olunan hal fərqlidir. Birinci halda, suyun təsiriylə yumşalma və şişkinlik, ikinci halda isə sərtləşmə və bərkimə əsas məqamdır. Bu mənaların ikisi də, sözün daha geniş kontekstdə anlaşılmasını və dəqiq istifadəsini tələb edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz