Qamma (Γ, γ) – Yunan əlifbasının üçüncü hərfi olan Qamma, musiqi nəzəriyyəsində və riyaziyyatda geniş istifadə olunan bir termindir. Əvvəlcə Yunan əlifbasından götürülmüş bu terminin mənası sadəcə bir hərf adını ifadə etsə də, zaman keçdikcə musiqi terminologiyasında mühüm yer tutmuşdur.
Musiqi kontekstində qamma, bir və ya bir neçə oktava ərzində ardıcıl olaraq yuxarı və ya aşağı doğru gedən səs ardıcıllığını ifadə edir. Bu ardıcıllıq müəyyən bir ton sisteminə (məsələn, diatonik, xromatik) əsaslanır və musiqi əsərlərinin əsasını təşkil edir. Qamma müxtəlif intervallardan – tonlardan və yarım tonlardan – təşkil olunmuşdur və bu intervalların düzülüşü qamma növünü müəyyənləşdirir. Məsələn, diatonik qamma yeddi səsdən ibarətdir və əsas ton ilə oktava arasında yerləşir. Bu səslər arasında müəyyən bir ton və yarım ton münasibəti mövcuddur ki, bu da qammanın xüsusiyyətini və emosiyasını müəyyənləşdirir.
Qammanın tarixi musiqi inkişafı ilə sıx bağlıdır. Müxtəlif mədəniyyətlərdə fərqli qamma sistemləri istifadə olunmuşdur və bu sistemlərin inkişafı musiqi nəzəriyyəsinin inkişafına böyük təsir göstərmişdir. Müasir musiqi nəzəriyyəsində istifadə olunan qamma sistemləri əsrlər boyu inkişaf etmiş və təkmilləşdirilmişdir. Qammanın öyrənilməsi musiqi əsərlərinin strukturunu, harmoniyasını və melodiyasını anlamaq üçün çox vacibdir.
Beləliklə, "qamma" sözü sadə bir hərf adı olmaqdan daha çox, musiqi dilinin fundamental anlayışlarından biridir və musiqi əsərlərinin əsasını təşkil edən, tonların ardıcıl düzülüşünü ifadə edir. Onun Yunan mənşəyi də qədim dövrlərdən bəri musiqi nəzəriyyəsinin inkişafına edilən töhfələrin əksidir.