Qaraqançır sözü, Azərbaycan dilində bədənin hər hansı bir hissəsində, adətən dərinin altında, qanın əzilmə nəticəsində toplanması və qaralması ilə yaranan bir vəziyyəti ifadə edir. Bu, qan damarlarının zədələnməsi və qanın toxumalara sızması ilə əlaqədardır. Qaraqançırın görünüşü, qaralmış, şişkin və ağrılı bir ləkə şəklində olur. Rəngi, qanın dəridə nə qədər dərinliyə sızmasından asılı olaraq, tünd qırmızıdan tünd bənövşəyiyə qədər dəyişə bilər.
Əmələ gəlmə səbəbi, əsasən, əzilmə, zərbə, sıxılma kimi travmatik hadisələrdir. Misal üçün, uşağın barmağının qapı arasında sıxılması, ağır bir əşyanın bədənə düşməsi və ya idman zamanı alınan zərbələr qaraqançırın yaranmasına səbəb ola bilər. Qaraqançırın ölçüsü və şiddəti, travmanın şiddətindən asılıdır. Kiçik qaraqançırlar adətən öz-özünə sağalır, ancaq böyük və ağrılı olanlar tibbi müdaxilə tələb edə bilər.
Qaraqançırın müalicəsi, əsasən, simptomları azaltmağa yönəlib. Soyuq kompreslər, ağrı kəsicilər və yüksəldilmiş vəziyyətdə saxlamaq şişkinliyi və ağrını azalda bilər. Böyük və ya davamlı olan qaraqançırlar üçün həkimə müraciət etmək məsləhətdir. Çünki bəzən qaraqançır, daha ciddi bir travmanın əlaməti ola bilər, məsələn, sümük sınığı və ya daxili qanaxma.
Qısaca desək, "qaraqançır" sözü sadəcə bir "qaralmış əzilmə" deyil, əzilmədən və ya zərbədən sonra qanın dəridə toplanması nəticəsində yaranan spesifik bir vəziyyəti təsvir edən bir termindir. Onun görünüşü, ölçüsü və müalicəsi travmanın şiddətinə və yerləşməsinə bağlıdır.