Qaratikan (isl. bot.): Çəpər düzəltmək üçün istifadə edilən, tikanlı budaqları ilə seçilən kol bitkisi. Adətən sıx, keçilməz çəpərlər yaratmaq üçün əkilir. Tikanlı olması səbəbindən həm insanları, həm də heyvanları maneə törətmək üçün əlverişli bir bitkidir.
Qaratikanın növləri müxtəlifdir və bölgədən asılı olaraq fərqlənə bilər. Bəzi növləri daha hündür və sıx böyüyür, bəziləri isə daha alçaq və yayılmış formada olur. Onların tikanlarının ölçüsü və sıxlığı da dəyişir. Bu xüsusiyyətləri nəzərə alınaraq, müəyyən ərazilərin təhlükəsizliyi və ya əkinçiliyinin mühafizəsi üçün uyğun növlər seçilir.
Misalda verilən "Quşların bütün pənah yeri qaratikan çəpərləri idi ki, orada azçox yem tapa bilirdilər" ifadəsindən də göründüyü kimi, qaratikan çəpərləri həm insan, həm də heyvanlar üçün sığınacaq rolunu oynaya bilər. Sıx və tikanlı olması sayəsində yırtıcılardan qorunmaq üçün əlverişli bir mühit yaradır. Eyni zamanda, qaratikan kollarında müxtəlif həşəratlar və meyvələr ola bilər ki, bu da quşlar üçün qida mənbəyi olur.
Beləliklə, qaratikan sadəcə bir çəpər bitkisi deyil, həm də ekoloji tarazlığın qorunmasında müəyyən rol oynayan, biomüxtəlifliyi dəstəkləyən bir bitki növüdür. Onun tikanlı təbiəti sərt landşaft şəraitində yaşamaq qabiliyyətini göstərir.