izahlı lüğət 3 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qavalvuran sözü Azərbaycan dilində əsasən "qaval çalan şəxs" mənasında işlənir. Yəni, qaval adlı musiqi alətini çalan, ifa edən kəsə qavalvuran deyilir. Lüğətlərdə sadəcə "qavalçı" sinonimi ilə izah olunsa da, "qavalvuran" sözü daha canlı, daha obrazlı və hətta bir qədər də poetik bir ifadədir. Qavalın səsini, ifaçının hərəkətini, alətlə olan qarşılıqlı əlaqəsini daha yaxşı əks etdirir.

Sözün tərkibindən də göründüyü kimi, "qaval" sözünün "-vuran" əlavəsi ilə birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Bu əlavə, qavalın çalınma prosesini, alətlə aktiv bir qarşılıqlı təmasda olmasını ifadə edir. Sadəcə "qavalçı" sözü alət çalan insanın peşəsini bildirir, halbuki "qavalvuran" həm peşəni, həm də qavalla əlaqəli fiziki və emosiyal hərəkəti və enerjini ifadə edir.

Misal olaraq, M. Hüseynin "Qavalvuran oğlan isə boğazını arıtdayıb oxumağa hazırlaşırdı" cümləsindəki "qavalvuran" sözü sadəcə qaval çalan oğlanı deyil, eyni zamanda onun musiqiyə hazırlaşmasını, ifaya başlamasının yaxınlığını, həyəcanını daha yaxşı çatdırır. Oğlan yalnız qaval çalmır, həm də oxuyacaq. Bu məqamda "qavalvuran" sözü onun həm musiqiçi, həm də müğənni kimi potensialını vurğulayır.

Beləliklə, "qavalvuran" sözü "qavalçı" sözünün sinonimi olmaqla yanaşı, daha çox ifadəli, daha obrazlı və məcazi mənaları da özündə ehtiva edir. Bu da sözün dilin zənginliyini, ifadə imkanlarını genişləndirməsinə bir misaldır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz