Qaysava: Azərbaycan mətbəxinin zənginliyini əks etdirən, qaysı qurusundan hazırlanan dadlı və qidalı bir yeməkdir. Əsasən, şirin və qatı bir formada hazırlanan qaysava, plovun əsas tərkib hissələrindən olan xuruşlardan biridir. Plovun ləzzətini artıran və ona özünəməxsus bir aroma bəxş edən qaysava, həm də quru meyvənin faydalı tərkib hissələrini özündə cəmləşdirir.
Qaysavanın hazırlanma üsulları müxtəlifdir. Bəzi bölgələrdə daha çox şəkər əlavə olunaraq, daha şirin və yapışqan bir formada hazırlanır. Digər bölgələrdə isə daha az şəkər istifadə olunur və qaysavanın daha turş və az yapışqan olması üstün tutulur. Bu fərqliliklər əsasən region və ailə ənənələrindən qaynaqlanır.
Atalar sözündə ("İtin əbləhi qaysavadan pay umar") istifadə olunan "qaysava" sözü, ümumiyyətlə, bir şeydən pay almaq, paya sahib olmaq mənasında istifadə olunur. Bu məqamda "qaysava" konkret yeməkdən daha çox, istənilən növ pay, paylama və ya miqdarı ifadə edir. Sözün məcazlı mənası, əldə etmək ümidi olmayanın həvəsli olmasına işarə edir. Yəni, əldə etmək mümkün olmayan bir şeydən ümid bəsləməyin mənasını verir. Sözün tərkibində əks olunan "itin əbləhi" ifadəsi də, ümidsiz vəziyyəti daha da gücləndirir.
Beləliklə, "qaysava" sözü həm konkret bir yemək, həm də məcazi mənada pay, paylama və ya miqdarı ifadə edən çoxmənalı bir sözdür. Azərbaycan mətbəxinin və mədəniyyətinin ayrılmaz bir hissəsini təşkil edir.