izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qaz [fr. gaz] fizikada maddənin dörd əsas aqreqat halından biridir (bərk, maye, qaz və plazma). Bərk və mayelərdən fərqli olaraq, qazın müəyyən bir forması və həcmi yoxdur. Qaz molekulları bir-birinə çox zəif bağlıdır və sərbəst şəkildə hərəkət edərək, mövcud olduqları hər hansı bir qabı tamamilə doldururlar. Bu, qazların sıxılma qabiliyyətinin yüksək olmasının əsas səbəbidir. Sıxıldıqda, qaz molekulları daha yaxınlaşır və həcmi azalır. Təzyiq artdıqca, qazın temperaturu da artır.

Qazların davranışı əsasən ideal qaz qanunu ilə təsvir olunur. Bu qanun, qazın təzyiqi, həcmi, temperaturu və maddə miqdarı arasındakı əlaqəni göstərir. Lakin, real qazlar ideal qaz qanununa yalnız müəyyən şərtlər altında (aşağı təzyiq və yüksək temperaturda) tam uyğun gəlir. Yüksək təzyiq və aşağı temperaturda, molekullar arasındakı qarşılıqlı təsirlər nəzərə alınmalıdır, bu isə qazın davranışında sapmalara səbəb olur. Bu sapmalar Van der Vaals tənliyi kimi daha mürəkkəb tənliklərlə təsvir olunur.

Qazlar həyatımızda çox mühüm rol oynayır. Havanın əsas tərkib hissəsi olan azot, oksigen və karbon dioksid qazlardır. Sənayenin müxtəlif sahələrində, enerji istehsalında, nəqliyyatda və digər sahələrdə müxtəlif qazlar geniş istifadə olunur. Məsələn, metan təbii qaz kimi enerji mənbəyi kimi, propan və butan isə məişətdə istifadə olunan yanacaq qazlarıdır. Həmçinin, qazlar elmi tədqiqatlar və texnoloji proseslərdə geniş istifadə olunur.

Qazların öyrənilməsi termodinamika və statistik mexanika kimi fizikanın vacib sahələrinin əsasını təşkil edir. Qazların xassələrinin dəqiq təsviri müasir texnologiyaların inkişafı üçün zəruridir. Qaz dinamikası, aerodinamika, meteorologiya və digər elmi sahələrdə geniş tətbiq olunur.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz