Qazı (ər. قاضي, qāḍī) sözü ərəb mənşəli olub, müsəlman dünyasında dini məhkəmə işlərinə baxan, şəriət qanunlarına əsasən hökm verən ruhani məmur deməkdir. Qazı yalnız dinin əsaslarına yaxşı bələd olan, İslam hüququ (fiqih) sahəsində dərin biliyə malik, ədalətli və nüfuzlu şəxs ola bilərdi. Onun qərarları cəmiyyətdə böyük əhəmiyyət kəsb edir, şəxsi və ictimai həyatın müxtəlif sahələrində - ailə quruluşundan miras məsələlərinə, ticarət mübahisələrindən cinayət işlərinə qədər geniş spektrdə qərarlar qəbul edirdi.
Tarixən qazıların rolu və səlahiyyətləri müxtəlif dövlətlərdə və dövrlərdə fərqlənmişdir. Bəzi yerlərdə qazılar əsasən dini məsələlərlə məşğul olarkən, digər yerlərdə onların səlahiyyətləri daha geniş olub, məhkəmə sisteminin əsas sütununu təşkil edirdilər. Qazının hökmü, əksər hallarda, son qərar hesab olunurdu və onun qərarına riayət etmək müsəlman icmasının üzvləri üçün vacib idi. Qazının hökmü yalnız şəriətə əsaslanmır, eyni zamanda ədalət prinsipləri ilə də uyğun olmalı idi.
Atalar sözündəki "Qazıya yalnız gedən razı gələr" deyimi qazının verdiyi hökmün qəti və əsasən dəyişməz olduğunu vurğulayır. Həmçinin, bu ifadə qazının hökmünə etiraz etməyin mümkünlüyünün məhdudluğunu və qazıya müraciət edən şəxsin qərarla razılaşmağa hazır olması lazım olduğunu bildirir. Bu, həm də ədalət axtaran şəxsin qazının qərarına hörmət etməli olduğunu ifadə edir.
Müasir dövrdə qazıların rolu və funksiyaları əksər müsəlman ölkələrində sekulyar qanunvericiliyin tətbiqi ilə dəyişib. Lakin, bəzi ölkələrdə hələ də fəaliyyət göstərən dini məhkəmələr mövcuddur və qazılar bu məhkəmələrdə işləyirlər. Onların səlahiyyətləri isə müxtəlifdir və qanunvericiliyə əsasən müəyyən olunur.