Qeyri-həqiqi sözü Azərbaycan dilində "doğru olmayan", "həqiqi olmayan", yəni reallığa uyğun gəlməyən, uydurma, saxta mənalarını ifadə edir. Bu, sadəcə bir şeyin həqiqətə uyğun olmaması deyil, həm də bilərəkdən və ya bilmədən yaradılmış bir yanılgı, aldadıcı bir görünüş ola bilər.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "qeyri-" ön şəkilçisi "olmayan", "əksi" mənasını verir. "Həqiqi" isə "gerçək", "əsl", "doğru" deməkdir. Beləliklə, "qeyri-həqiqi" birbaşa olaraq "həqiqi olmayan" kimi tərcümə olunur. Ancaq bu sadə tərif sözün bütün incəliklərini əhatə etmir.
Qeyri-həqiqi anlayışı müxtəlif kontekstlərdə fərqli çalarlar əldə edə bilər. Məsələn, qeyri-həqiqi bir hekayə uydurma bir hadisəni təsvir edə bilər, qeyri-həqiqi bir sənəd isə saxtakarlıq əlaməti daşıya bilər. Qeyri-həqiqi bir dostluqda isə səmimiyyət, etibar və qarşılıqlı hörmət əskik olur. Bu, xəyanət, maraq, və ya səthi münasibətlərin göstəricisi ola bilər. Qeyri-həqiqi bir gülüş də içdən gəlməyən, məcburi, sənəli ola bilər.
Qeyri-həqiqi anlayışının əks tərəfi həqiqilikdir. Həqiqilik, gerçəkliyə uyğunluq, səmimiyyət, dürüstlük və etibarlılığı ifadə edir. Qeyri-həqiqi olanı həqiqidən ayırmaq üçün diqqətlilik, tənqidi düşüncə və təhlil bacarıqları vacibdir. Çünki qeyri-həqiqi görünüşlər çox zaman aldadıcı və incə ola bilir.
Nəticə olaraq, "qeyri-həqiqi" sözü sadəcə "yalançı" və ya "saxta" sözlərinin sinonimi deyil. Daha çox, həqiqətə uyğun olmayan, aldadıcı və ya səmimiyyətdən məhrum olan hər şeyi əhatə edən daha geniş bir anlayışı ifadə edir. Kontekstə əsasən, onun mənası daha da dəqiqləşir və zənginləşir.