Qeyri-maddilik anlayışı, bir şeyin maddi, yəni fiziki varlığa malik olmaması, hiss olunmayan, görünməyən, toxunulmayan bir xarakter daşıması deməkdir. Bu, əşyaların, hadisələrin və ya anlayışların təbiətinin təsvirində vacib bir kateqoriyadır. Qeyri-maddi olan şeylər, fiziki aləmdə mövcud olmasa da, təsirlərini real həyatımızda hiss edirik.
Qeyri-maddilik, bir çox müxtəlif sahələrdə istifadə olunan bir termindir. Məsələn, fəlsəfədə, ruhun, şüurun və ya düşüncələrin maddi deyil, qeyri-maddi olduğunu müdafiə edən idealist fəlsəfələr mövcuddur. Dinlərdə isə tanrı, ruhlar və ya cənnət kimi anlayışlar qeyri-maddi varlıqlar kimi qəbul olunur. İqtisadiyyatda isə patentlər, ticarət nişanları və müəllif hüquqları kimi intellektual mülkiyyət hüquqları qeyri-maddi aktivlər kimi təsnif edilir. Bu aktivlər fiziki bir formaya malik olmasalar da, böyük iqtisadi dəyərə malikdirlər.
Qeyri-maddi anlayışın mahiyyətini daha yaxşı başa düşmək üçün onu maddiliklə müqayisə etmək faydalıdır. Maddi şeylər kütləyə, həcə və fiziki olaraq varlığa malikdirlər. Onları hiss edə, görə və toxuna bilirik. Qeyri-maddi şeylər isə bu xüsusiyyətlərə sahib deyillər. Onların mövcudluğu, daha çox təsirləri və nəticələri ilə sübut olunur. Məsələn, sevgi, nifrət, ədalət və ya ədalətsizlik qeyri-maddi anlayışlardır, ancaq onların təsirlərini insan həyatında aydın şəkildə görə bilirik.
Beləliklə, qeyri-maddilik sadəcə “maddi olmamanın” təsviri deyil, həm də mürəkkəb fəlsəfi, dini, iqtisadi və sosial aspektləri olan bir anlayışdır. Onun geniş tədqiqi bizə dünyanın və həyatın daha dərin başa düşülməsini təmin edir.