izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qəbilə sözü ərəb mənşəli olub (قبيلة - qəbilə), ibtidai icma quruluşunda mövcud olmuş sosial birliyi ifadə edir. Bu birlik, ümumi əcdaddan törəmə əsasında qurulmuş, müəyyən əraziyə bağlı və adətən köçəri həyat tərzi sürən bir qrup insanı özündə birləşdirirdi. Qəbilənin əsas xüsusiyyəti üzvlərinin qohumluq əlaqələri, ümumi mədəniyyət, adət-ənənələr, inanclar və birgə maraqlarıdır.

Qəbilə üzvləri arasında müəyyən bir iyerarxiya mövcud idi. Adətən, qəbilənin başında qəbilə rəisi, ağsaqqal və ya başqa bir lider durardı. Bu liderin hakimiyyəti adətən ənənələr, qəbilə qanunları və qəbilə üzvlərinin razılığı ilə müəyyən olunurdu. Qəbilənin idarəetmə sistemi adətən patriarxal, yəni kişinin üstünlük təşkil etdiyi bir sistem idi.

Qəbilənin əsas fəaliyyətləri maldarlıq, ovçuluq, toplamaçılıq və ya əkinçilik olardı. Bu fəaliyyətlər qəbilə üzvlərinin birgə əməkdaşlığına əsaslanırdı və qəbilənin iqtisadi və sosial həyatını təmin edirdi. Qəbilənin ərazisi, qaynaqları və təhlükəsizliyi qəbilənin birliyini və əməkdaşlığını təmin edən əsas amillər idi. Qəbilənin daxilində olan münaqişələr adətən qəbilənin daxili qaydaları və ənənələri ilə həll olunurdu.

Tarix boyu müxtəlif xalqların və mədəniyyətlərin inkişafında qəbilələr mühüm rol oynamışdır. Qəbilə təşkilatlanması ibtidai cəmiyyətdən dövlət quruluşuna keçid mərhələsində əhəmiyyətli bir addım olmuşdur. Müasir dövrdə bəzi xalqlar arasında hələ də qəbilə təşkilatı formaları mövcuddur, lakin onların funksiyaları və əhəmiyyəti tarixi dövrlərlə müqayisədə dəyişmişdir. “Əşirət” və “oymaq” kimi sinonim sözlər qəbilənin müxtəlif regional və etnik variantlarını əks etdirir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz