izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qədr (ər.) sözü Azərbaycan dilində bir neçə mənada işlənir, lakin əsas mənası "dəyər", "qiymət", "əhəmiyyət"dir. Füzuli misalında olduğu kimi, "qədr" sözü həm maddi, həm də mənəvi dəyərləri ifadə edə bilir. Bir insanın, bir əşyanın, bir hadisənin nə qədər əhəmiyyətli, qiymətli və hörmətə layiq olduğunu bildirir. Bu mənada, "qədr" sözü obyektin xüsusiyyətlərinə, onun insan həyatındakı roluna və əhəmiyyətinə əsaslanır.

Lüğətlərdəki qısa izahlar "qədr"in zəngin məna çalarlarını tam əks etdirmir. Məsələn, birinin "qədrini bilmək" ifadəsi sadəcə onun əhəmiyyətini dərk etmək deyil, həm də ona hörmət və ehtiram göstərmək, onun xidmətlərini yüksək qiymətləndirmək deməkdir. "Qədrini bilməmək" isə qeyri-hörmət, nankorluq və ədalətsizliyə işarədir.

Tarix boyu "qədr" anlayışı fəlsəfə və dinlərdə də geniş yer almışdır. İnsan həyatının, dostluğun, məhəbbətin, elmin, əməyin qədri müxtəlif mədəniyyətlərdə müxtəlif şəkildə dərk olunsa da, ümumi məqam "dəyər vermək" və "əhəmiyyətini qavramaq"dır. Füzuli misalındakı "qədr" həm sevgiliyə olan məhəbbətin, həm də onun itirilməsinin dəyərini vurğulayır. Beləliklə, "qədr" sözü yalnız bir anlayışı deyil, həm də dərin duyğuları ifadə edən bir termin kimi qarşımıza çıxır.

Qısacası, "qədr" sözünün mənası sadəcə lüğətlərdəki qısa izahdan daha geniş və çoxcəhətlidir. Bu söz, həyatımızda əhəmiyyətli olan hər şeyə – insanlara, əşyalara, hadisələrə – verilən dəyəri, qiyməti və əhəmiyyəti ifadə edir və eyni zamanda bu dəyəri dərk etməyin və ona uyğun davranmanın vacibliyini vurğulayır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz