Qələvi (ərəbcədən) – kimyəvi birləşmələrin geniş bir sinifini təmsil edən, xüsusiyyətləri ilə turşulara zidd olan maddələrdir. Sadəcə duzun turşu ilə reaksiyasının məhsulu kimi tərif etmək qələvilərin zəngin kimyəvi dünyasını tam əks etdirmir. Əslində, qələvilər suda həll olduqda hidroksil ionları (OH-) ifraz edən və buna görə də məhlulun pH-ını 7-dən yuxarı qaldıran maddələrdir. Bu ionların varlığı qələvilərin xarakterik xüsusiyyətlərini, məsələn, sürtkü hissi, acı dadı (dadmaq olmaz!), və turşularla neytrallaşma reaksiyasına girmə qabiliyyətini müəyyən edir.
Qələvilərin ən tanınmış nümayəndəsi natrium hidroksid (NaOH) və ya "kaustik soda"dır. Bu maddə sabun istehsalında, kağız sənayesində və bir çox digər sənaye proseslərində geniş istifadə olunur. Başqa bir mühüm qələvi kalium hidroksid (KOH) olub, o da sabun istehsalı və batareyaların hazırlanmasında tətbiq olunur. Qələvilər həmçinin, təbii olaraq bəzi bitki və heyvanlarda da rast gəlinir. Məsələn, insan qanı zəif qələvi mühitə malikdir.
Qələvilərin gücü hidroksil ionlarının konsentrasiyası ilə müəyyən olunur. Güclü qələvilər suda tamamilə ionlaşır, zəif qələvilər isə qismən ionlaşır. Qələvilərlə işləyərkən ehtiyatlı olmaq vacibdir, çünki onlar aşındırıcı təsirə malikdir və dəriyə və gözlərə ciddi ziyan vura bilərlər. Qələvilərin təhlükəsizlik qaydalarına əməl etməklə istifadəsi çox faydalıdır və müasir texnologiyaların inkişafında mühüm rol oynayır.
Yuxarıda qeyd olunan mətnin son hissəsi natamam olduğundan, "məhlula müəyyən qatılıqda qələvi əlavə etdikdə, onun d..." cümləsinin davamını yazmaq mümkün deyil. Lakin, əlavə olaraq qeyd etmək olar ki, qələvilərin əlavə edilməsi məhlulun pH-ını artırır, kimyəvi reaksiyaların sürətini dəyişə bilər və hətta yeni maddələrin əmələ gəlməsinə səbəb ola bilər. Bu proseslərin xüsusiyyətləri isə əlavə olunan qələvinin növündən və miqdarından, həmçinin məhlulun tərkibindən asılıdır.