Qəliblənmək – məch. feil. Bu söz, əsasən, bir şeyin müəyyən bir forma, ölçü və ya dizayn əldə etmək üçün qəlib vasitəsilə hazırlanması və ya şekilləndirilməsi prosesini ifadə edir. Sadəcə "qəlibə keçirilmək", "qəlibə salınmaq" və ya "qəlibə vurulmaq" deyilməkdən daha çox məna çalarına malikdir. Qəliblənmə prosesi həm mexaniki, həm də metaforik mənalarda istifadə oluna bilər.
Mexaniki mənada, qəliblənmə, əsasən sənaye və istehsal sahələrində geniş yayılmış bir texnikadır. Metalların, plastiklərin, sementin və digər materialların müəyyən formaya salınması üçün xüsusi hazırlanmış qəliblərdən istifadə olunur. Bu proses, nəticədə eyni formada olan çox sayda məhsulun sürətli və effektiv istehsalına imkan verir. Misal üçün, avtomobil hissələrinin, tikinti materiallarının və ya hətta qida məhsullarının istehsalında geniş istifadə olunur.
Metaforik mənada isə, "qəliblənmək" sözü bir şəxsin və ya hadisənin müəyyən bir çərçivəyə, standartlara və ya düşüncə tərzinə uyğunlaşdırılmasını ifadə edə bilər. Məsələn, cəmiyyətin təzyiqləri altında bir insanın öz həyatını, davranışlarını və ya fikirlərini müəyyən bir qəlibə uyğunlaşdırması "qəliblənmək" kimi ifadə oluna bilər. Bu mənada, qəliblənmə həm müsbət, həm də mənfi mənalar kəsb edə bilər: bir tərəfdən, müəyyən bir sahədə peşəkarlıq və bacarıqların inkişafı üçün lazımlı təlim və təhsil prosesi kimi; digər tərəfdən isə, fərdin özünəməxsusluğunun və yaradıcılığının boğulması kimi.
Beləliklə, "qəliblənmək" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər, ancaq əsas mahiyyəti bir şeyin müəyyən bir formaya salınması və ya uyğunlaşdırılmasıdır. Bu mənada, sözün həm texniki, həm də ictimai-mədəni aspektlərini nəzərə almaq vacibdir.