Qəliblənmə sözü "qəliblənmək" felindən törəmiş bir isimdir və əsasən bir şeyin müəyyən bir forma və ya quruluş alması, müəyyən bir çərçivəyə salınması mənasını verir. Bu proses, bir materialın xarici təzyiq və ya qəlib vasitəsilə istənilən formaya salınması ilə yanaşı, daha geniş mənada, bir insanın, düşüncənin, həyat tərzinin də müəyyən standartlara, qaydalar və normalara uyğunlaşması, tənzimlənməsi kimi də başa düşülə bilər.
Metallurgiyada, qəliblənmə ərimə və ya plastik kütlənin xüsusi formalı qəliblərə tökülərək, soyuduqdan sonra istənilən formaya salınması prosesini ifadə edir. Bu proses nəticəsində müxtəlif metallar, plastiklər, keramika və digər materiallardan müxtəlif məmulatlar istehsal olunur. Misal üçün, avtomobil hissələri, tikinti materialları, hətta bədii əsərlərin istehsalında geniş istifadə olunur.
Ancaq qəliblənmənin mənası yalnız maddi aləmlə məhdudlaşmır. Sosiologiya və psixologiyada "qəliblənmə" fərdi və ya qrup davranışının cəmiyyət tərəfindən qəbul edilmiş normalara, dəyərlərə və inanclara uyğunlaşması prosesini təsvir etmək üçün istifadə olunur. Bu, sosializasiya və tərbiyənin bir hissəsi olaraq, şəxsiyyətin formalaşmasında mühüm rol oynayır. Bu proses həm müsbət, həm də mənfi nəticələrə səbəb ola bilər: bir tərəfdən sosial harmoniyanı təmin edir, digər tərəfdən isə fərdin özünəməxsusluğunu və yaradıcılığını məhdudlaşdıra bilər.
Beləliklə, "qəliblənmə" termini məcazi və həqiqi mənalarda geniş istifadə olunan bir sözdür. Onun əhatə etdiyi mənaların müxtəlifliyi onun dilin zənginliyini və ifadə imkanlarını nümayiş etdirir. Hər hansı bir kontekstdə bu sözün dəqiq mənasını anlamaq üçün istifadə olunduğu kontekstin diqqətlə təhlil edilməsi vacibdir.