Qəlizləşdirmək felləri, sadə bir şeyi daha mürəkkəb, anlaşılan olmayan, çətin və ya dolaşıq hala salmaq mənasını verir. Bu, sadəcə bir şeyin görünüşünü dəyişdirməkdən daha çoxdur; mənası, strukturu və ya tərkibini dəyişdirib daha mürəkkəb, çətin başa düşülən, hətta çaşdırıcı etmək deməkdir.
Qəlizləşdirmə prosesi müxtəlif sahələrdə özünü göstərə bilər. Məsələn, sadə bir məsələni qəsdən mürəkkəb hesablamalarla və ya əlavə informasiya ilə qarışdırmaq, açıq və aydın bir yazını qeyri-adi terminlər və mürəkkəb cümlələr quruluşları ilə anlaşılmaz hala salmaq, sadə bir mexanizmi artıq hissələr əlavə edərək işləməsini çətinləşdirmək hamısı qəlizləşdirməyə nümunədir. Bəzən bu, bilərəkdən, məqsədli şəkildə edilir – məsələn, bir şeyin əhəmiyyətini gizlətmək, başqalarını çaşdırmaq və ya öz biliyini nümayiş etdirmək üçün. Digər hallarda isə qəlizləşdirmə qeyri-ixtiyari baş verə bilər – yəni bir işdə zəruri olmayan əlavə detalların ortaya çıxması və nəticədə işin anlaşılmasını çətinləşdirməsi kimi.
Qəlizləşdirmənin nəticəsi, əsasən, anlaşılmazlıq, çaşqınlıq və ya hətta qarışıqlıq yaradır. Bu, həm fərdi səviyyədə, həm də sistemli şəkildə – məsələn, qanunvericilikdə, bürokratik prosedurlarda və ya texnoloji sistemlərdə problem yarada bilər. Ona görə də, çox vaxt qəlizləşdirmənin qarşısını almaq, sadəlik və aydınlığa üstünlük vermək daha faydalıdır.
Qəlizləşdirmə sözü, ümumi mənasından əlavə, fərqli kontekstlərdə müxtəlif əlavə mənalar da daşıya bilər. Məsələn, rəssamlıqda sadə bir kompozisiyanı daha çox detal və elementlə zənginləşdirmək də qəlizləşdirmə kimi qəbul edilə bilər. Ancaq bu halda, qəlizləşdirmə mənfi mənada deyil, əksinə, əsərin ifadə gücünü artırmaq, daha zəngin və maraqlı etmək məqsədi ilə edilir.