Qəmgin-qəmgin zərfi, əsasən "qəmli", "kədərli", "həzin" mənalarını ifadə edərək, bir hərəkət və ya vəziyyətin emosional fonunu, xüsusilə də kədər və hüzünlə dolu olduğunu vurğulayır. Sadəcə "qəmli" sözündən fərqli olaraq, "qəmgin-qəmgin" daha çox təkrarlanan, davamlı, dərin və içdən gələn bir kədəri, həzinliyi təsvir edir. Bu, bir növ incə, sakit, lakin davamlı bir kədər hissinin ifadəsidir.
Misal olaraq verilən şeir parçası ("Qərib-qərib, qəmgin-qəmgin ötərsiz; Üz tutubsuz nə məkanə, durnalar?") bu zərfin istifadəsini gözəl nümayiş etdirir. Durnaların ötüşünün sadəcə qəmli deyil, "qəmgin-qəmgin" olması, onların dərin bir kədər və həsrət içində olduqlarını, bu hissin davamlı və təkrarlanan bir şəkildə hiss edildiyini göstərir. "Qərib-qərib" zərfi ilə birlikdə istifadə edilməsi, bu kədərin yalnızlıq və məyusluq hissi ilə əlaqəli olduğunu daha da gücləndirir.
Beləliklə, "qəmgin-qəmgin" zərfi, sadəcə bir emosional vəziyyəti deyil, həm də bu vəziyyətin intensivliyini, davamlılığını və xarakterini ifadə edən incə bir ifadə vasitəsidir. Onun istifadəsi ədəbi əsərlərə daha çox dərinlik, şairanəlik və təsirlilik qatır.
Sözün etimologiyası baxımından, "qəmgin" sözünün təkrarlanması, kədərin təkrarlanan və davamlı təsirini vurğulamaq məqsədi daşıyır. Bu, dərin bir emosional təsvir yaratmaq üçün istifadə olunan bir üslubi vasitədir.