izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qəsidə (ər. قصيدة qaṣīda) – ərəb ədəbiyyatından keçmiş, əsasən təntənəli və uzun, lirik şeir növüdür. Bu şeir növü, böyük bir şəxsiyyətin, əhəmiyyətli bir hadisənin, qəhrəmanlıq aktının və ya təbiətin möhtəşəm gözəlliyinin mədh və tərifinə həsr olunur. Qəsidənin əsas xüsusiyyətlərindən biri də onun tərkibindəki yüksək ifadə tərzi, zəngin metaforalar və bədii vasitələrdən istifadəsidir.

Qəsidənin strukturu adətən müəyyən bir quruluşa əsaslanır. Şeirin əvvəlində müəllifin öz halını, ruh halını, səfər təəssüratlarını və ya başqa təcrübələrini ifadə edən giriş hissəsi (nasib) gəlir. Bu hissə bir növ əsas mövzuya keçid rolunu oynayır və oxucunu şeirin əsas mahiyyətinə hazırlayır. Ardınca isə əsas hissə (matla) gəlir ki, burada qəhrəmanın, hadisənin və ya təbiət hadisəsinin tərifi verilir və onun üstün cəhətləri vurğulanır. Qəsidənin son hissəsində isə müəllif öz istəklərini və arzularını ifadə edə bilər.

Qəsidənin ənənəvi ərəb ədəbiyyatında çox mühüm yeri vardır. Çox sayda məşhur şairlər, öz əsərlərini qəsidə formasında yazmış və beləliklə də ərəb ədəbiyyatının inkişafına əhəmiyyətli töhfələr vermişlər. Qəsidənin təsiri digər dillərin ədəbiyyatına da yayılmış və müxtəlif şəkildə təcəssüm etmişdir. Müasir ədəbiyyatda da qəsidə formasının nümunələrinə rast gəlmək mümkündür, lakin ənənəvi quruluşun dəqiq saxlanması həmişə vacib deyildir.

Qısaca desək, qəsidə sadəcə uzun bir şeir deyil, bir sənət əsəridir. O, şeirin müxtəlif bədii vasitələrindən istifadə edərək fikri, duyğunu, təəssüratı yüksək ustalıqla ifadə edir və oxucuda dərin təəssürat yaradır. Qəsidənin tədqiqi, ədəbiyyat tarixini, mədəniyyətini və dilini anlamaq üçün böyük əhəmiyyətə malikdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz