Qəyyum (ərəbcədən) hüquqi termin olub, həddi-büluğa çatmayan uşaqların, əqli qüsurlu və ya əqli qabiliyyəti məhdud olan şəxslərin və ya öz işlərini idarə edə bilməyən digər şəxslərin mal-mülkünün və şəxsiyyətinin qorunması və idarə olunması ilə məşğul olan şəxsi bildirir. Qəyyum, qorunmağa ehtiyacı olan şəxsin hüquqlarını və mənafelərini qoruyur, onun adından əməliyyatlar həyata keçirir və onun rifahını təmin etməyə çalışır.
Qəyyumluq institutu əsasən qanunla tənzimlənir və qəyyumun səlahiyyətləri və məsuliyyətləri dəqiq müəyyən edilir. Qəyyumun seçilməsi müxtəlif meyarlara əsaslanır və adətən, həmin şəxslə qohumluq əlaqəsi olan, ona etibar edilən və onun mənafelərinə xidmət edə biləcək bir şəxs olur. Lakin, bəzi hallarda məhkəmə qəyyum təyin edə bilər.
Qəyyumun vəzifələri yalnız mal-mülkün idarə olunması ilə məhdudlaşmır. O, həmçinin qorunmağa ehtiyacı olan şəxsin sağlamlığına, təhsilinə, tərbiyəsinə və ümumi rifahına da nəzarət etməlidir. Qəyyumluq müddəti müxtəlif amillərdən asılı olaraq dəyişir və həmin şəxsin vəziyyətinin dəyişməsi ilə əlaqədar olaraq ləğv edilə bilər.
Tarix boyu qəyyumluq institutu müxtəlif mədəniyyətlərdə və hüquq sistemlərində mövcud olmuş və insanların qorunmasına xidmət etmişdir. Müasir dövrümüzdə də qəyyumluq institutu əhəmiyyətini saxlayır və həssas qrupların hüquqlarının qorunmasında mühüm rol oynayır. Qəyyumun fəaliyyəti ciddi nəzarətdə saxlanılır və o, öz vəzifələrini vicdanla yerinə yetirməlidir.