izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qıcıqlandırmaq felinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə olaraq "təsir etmək", "təxriş etmək" və ya "gicişdirmək" deyil, daha geniş və çoxcəhətlidir. Bu fəal hərəkət, orqanizmin və ya onun bir hissəsinin normal fəaliyyətini pozmaq, narahatlıq, ağrı və ya digər xoşagəlməz hisslərə səbəb olmaq məqsədi daşıyır. Qıcıqlandırma, həm fiziki, həm də kimyəvi və ya hətta psixoloji təsirlər vasitəsilə baş verə bilər.

Fiziki qıcıqlandırma, məsələn, dəriyə iynə batırmaq, yüksək səs-küyə məruz qalmaq, yaxud soyuq və ya istiyə məruz qalmaq kimi hallarda özünü göstərir. Bu zaman, hiss orqanları qıcıqlanır və beyinə siqnal ötürülür, nəticədə ağrı, qaşınma, yanma və ya digər hisslər yaranır. Kimyəvi qıcıqlandırma isə, məsələn, turş və ya acı maddələrin, yaxud kimyəvi maddələrin toxumalarla təması nəticəsində baş verir. Limonun turşusunun dilin əsəblərini qıcıqlandırması və tüpürcək ifrazına səbəb olması bunun bariz nümunəsidir. Bu, orqanizmin qıcıqlandırıcıya qarşı müdafiə reaksiyasıdır.

Psixoloji qıcıqlandırma isə, insanın əsəblərini, emosiyalarını və ruhi vəziyyətini mənfi təsir edən amillərlə əlaqədardır. Davamlı tənqid, təzyiq, qorxu və ya narahatlıq qıcıqlandırmaya, stressə və nəticədə müxtəlif psixoloji problemlərə səbəb ola bilər. Belə ki, qıcıqlandırma anlayışı sadəcə fiziki hisslərlə məhdudlaşmır, həm də emosional və psixoloji reaksiyaları əhatə edir.

Qısaca, "qıcıqlandırmaq" felinin mənası, orqanizmi və ya onun bir hissəsini narahat edən, normal fəaliyyətini pozaraq xoşagəlməz reaksiyalara səbəb olan hər hansı bir təsiri bildirir. Bu təsir həm fiziki, həm kimyəvi, həm də psixoloji ola bilər və hər üç halda orqanizmin müdafiə və ya adaptasiya mexanizmlərinin işə düşməsinə səbəb olur.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz