Qıcıqlandırma "Qıcıqlandırmaq" fellərinin törəməsi olan bu söz, bir varlığın ya da hadisənin başqa bir varlıqda xoşagəlməz, narahatedici və ya əsəbləşdirici bir reaksiya yaratması mənasını verir. Sadəcə "əsəbləşdirmək"dən daha geniş bir mənaya malikdir. Çünki qıcıqlandırma, fiziki təmasla (məsələn, dəriyə sürtünmə) və ya duyğulara (məsələn, təhqir, ədalətsizlik) müxtəlif yollarla baş verə bilər.
Qıcıqlandırmanın dərəcəsi fərqli ola bilər; yüngül bir narahatlıqdan tutmuş, şiddətli əsəbiliyə və hətta fiziki reaksiyalara (məsələn, qaşıntı, ağrı) qədər dəyişə bilər. Məsələn, bir həşəratın dişləməsi fiziki qıcıqlandırmaya, ədalətsiz bir rəftar isə emosional qıcıqlandırmaya səbəb ola bilər. Qıcıqlandırma, eyni zamanda, davranış dəyişikliyinə, məsələn, qıcıqlanan şəxsin reaksiya olaraq təcavüzkar və ya qarşı çıxan davranışlar göstərməsinə səbəb ola bilər.
Psixologiya və tibbdə qıcıqlandırma, müxtəlif xəstəliklərin, məsələn, allergiyaların, dərinin iltihablarının və psixoloji pozğunluqların əlaməti ola bilər. Bəzi maddələr də insanlarda qıcıqlandırmaya səbəb ola bilər. Buna görə də, qıcıqlandırmanın səbəbini müəyyən etmək çox vacibdir, xüsusilə də daimi və ya şiddətlidirsə.
Qıcıqlandırma həm də metaforik mənada istifadə edilə bilər. Məsələn, "Bu vəziyyət məni qıcıqlandırır" ifadəsi, vəziyyətin şəxsdə narahatlıq və əsəbiliyə səbəb olduğunu göstərir. Yəni, sözün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilir.
Nəticə olaraq, qıcıqlandırma, sadəcə bir söz deyil, fiziki və psixoloji bir çox amilin yaratdığı mürəkkəb bir reaksiyanı ifadə edən bir anlayışdır. Onun təsiri və səbəbləri daha dərin bir araşdırma tələb edir.