Qıdıqlama, "qıdıqlamaq" feilindən törəmiş bir isimdir və əsasən dərinin həssas nahiyələrində, xüsusilə boyun, qoltuqaltı, qarın və ayaqaltı kimi yerlərdə yüngül toxunma, fırlatma və ya oxşama hərəkətləri ilə yaradılan xoşagəlməz, bəzən ağrılı, bəzən də əyləncəli bir hissi təsvir edir. Bu hissin yaranması dərinin toxunmaya reaksiyasından qaynaqlanır və sinir sisteminin spesifik bir reaksiyasıdır. Qıdıqlama hər kəsdə eyni dərəcədə təsir göstərmir və hətta eyni şəxsdə də fərqli vaxtlarda fərqli reaksiyalara səbəb ola bilər.
Qıdıqlamanın səbəbləri tam olaraq aydın deyil, lakin elmi araşdırmalar bunun beyinin öz bədəninə toxunmasını tanımaq və hərəkətləri proqnozlaşdırmaq qabiliyyətinin bir nəticəsi olduğunu irəli sürür. Qıdıqlama zamanı beyin gözlənilməz bir toxunma hiss edir və bu, qeyri-adi və bəzən narahatlıq doğuran bir reaksiya ilə nəticələnir. Özümüzü qıdıqlamaq çətindir, çünki beynimiz öz hərəkətlərini proqnozlaşdıra bilir və bu gözlənilməzliyi aradan qaldırır. Bu halda, beynimiz “özümüzə vurduğumuz zərbənin” təhlükəli olmadığını başa düşür.
Qıdıqlama sosial və psixoloji baxımdan da maraqlıdır. Uşaqlar arasında çox yayılmış bir oyun olaraq, qıdıqlama dostluq və yaxınlığı ifadə edə bilər, lakin eyni zamanda, narahatlıq və ya hətta aqressiya ilə də əlaqələndirilə bilər. Qıdıqlamanın şiddəti və insanın reaksiyası şəxsiyyət xüsusiyyətləri, mədəniyyət və hətta əlaqənin xarakterindən asılı olaraq dəyişə bilər. Bəzi mədəniyyətlərdə qıdıqlama qəbul edilməz, digərlərində isə yaxınlıq və oyunun bir hissəsidir. Beləliklə, qıdıqlama sadəcə fiziki bir hadisə deyil, həm də kompleks bir sosial və psixoloji təzahürdür.
Nəticə etibarilə, qıdıqlama həm fiziki, həm də sosial-psixoloji baxımdan zəngin bir təcrübədir ki, bunun tam başa düşülməsi üçün daha çox elmi araşdırma tələb olunur. Qıdıqlamanın mahiyyətini daha dərindən araşdırmaq, insan beyninin işləməsi və sosial qarşılıqlı əlaqələrin mürəkkəbliyi barədə dəyərli məlumatlar əldə etməyə imkan verə bilər.