Qılçıqlı sifəti, əsasən bitki və heyvanlar aləmində rast gəlinən xüsusi bir forma və ya quruluşu ifadə edir. Sözün ən geniş mənası "qılınc və ya bıçağa bənzər çıxıntıları olan" deməkdir. Bu çıxıntılar, qılıncın iti ucu kimi kəskin və ya daha yumşaq, iti olmayan ola bilər. Beləliklə, "qılçıqlı" sözü həm iti, həm də daha yumşaq, çıxıntıları olan obyektlər üçün istifadə oluna bilər.
Lüğətdəki "qılçığı olan, tıxı olan, tıxlı" izahı sözün əsas mənasını əks etdirir. Ancaq "qılçıq" sözünün özünün də müxtəlif mənaları olduğunu nəzərə alsaq, "qılçıqlı" sözünün mənası daha da genişlənir. Məsələn, arpanın qılçıqları onun saplaqlarının ucundakı nazik, iti çıxıntılardır. Balıqdakı qılçıqlar isə sümük qalıqlarıdır. Bu nümunələr göstərir ki, "qılçıq" sözünün kontekstə bağlı olaraq müxtəlif formaları və funksiyaları ola bilər.
Ədəbiyyat nümunəsindəki "qılçıqlı arpa" ifadəsi, arpa dənələrinin saplaqlarda necə yerləşdiyini və onların biçildikdə necə ələ keçdiyini təsvir edir. Bu, həm də o dövrün kənd təsərrüfatı alətinin və məhsulun xüsusiyyətlərinin dəqiq təsviridir. Beləliklə, "qılçıqlı" sözünün istifadəsi yalnız bir forma və ya quruluş xüsusiyyətini ifadə etmir, həm də mətnə daha realistik və canlı bir təsvir verir.
Qısaca desək, "qılçıqlı" sözü, qılınc və ya oxşar formadakı çıxıntıları olan hər hansı bir obyekt üçün istifadə oluna bilən geniş mənalı bir sifətdir. Onun konkret mənası isə həmin obyektin növündən və kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər. Bu, sözün leksik zənginliyini və dilin ifadə imkanlarını genişləndirən bir xüsusiyyətdir.