Qırx - Azərbaycan dilində otuz doqquzdan sonra gələn, 40 rəqəmi ilə təmsil olunan tam ədədi bildirən saydır. Sadəcə bir rəqəm olaraq istifadəsindən əlavə, “qırx” sözü Azərbaycan mədəniyyətində, ədəbiyyatında və gündəlik danışıq dilində geniş məna çalarlarına malikdir.
Riyaziyyatda qırx, ədədi sistemlərdə vacib bir yer tutan ədəd olaraq, müxtəlif hesablamalarda, ölçmələrdə və təsnifatlarda istifadə olunur. Məsələn, "qırx manat", "qırx kitab", "qırx gün" kimi ifadələr həm konkret sayı, həm də miqdarı göstərir.
Lakin “qırx” sözünün daha geniş mənaları da vardır. Məsələn, "qırxında öyrənən, qırxında görən" deyimi yaşlılığa çatdıqdan sonra hələ də öyrənməyə, yeni şeylər görməyə açıq olan insanı təsvir edir. Bu, həyat boyu öyrənmənin əhəmiyyətini vurğulayan, həyat təcrübəsinin dəyərini qabartan bir ifadədir. "Qırx" bu mənada, təkcə bir say deyil, həm də təcrübə, müdriklik və yaşlılıq simvolu kimi çıxış edir.
Folklor və ədəbiyyatda “qırx” sayı tez-tez müxtəlif simvolik mənalarla bağlı istifadə olunur. Misal üçün, “qırx oğru”, “qırx nəfər” kimi ifadələr böyük bir qrup və ya çoxluq bildirir. Bu kontekstdə qırx, sadəcə dəqiq bir sayı deyil, həm də “çoxluq”, “sayısızlıq” mənasını da özündə ehtiva edir.
Beləliklə, "qırx" sözü yalnız bir rəqəmin adı olmayıb, Azərbaycan dilinin zənginliyini, ifadə qabiliyyətini göstərən, mədəniyyətimizin bir parçası olan çoxcəhətli bir lüğət vahididir.