Qırxılmaq (məch.) – Ülgüc və ya qayçı ilə dibindən kəsilmək (saç, tük) əməli. Bu, sadəcə saç və ya tüklərin kəsilməsi deyil, tam olaraq kökündən, dibindən təmizlənməsi deməkdir. Proses ülgüc və ya qayçı ilə həyata keçirilsə də, nəticədə əldə edilən təmiz, hamar səth ön plana çıxır. Məsələn, "başın qırxılması" ifadəsi saçın tamamilə təraş olunmasını, heç bir tükün qalmadığını göstərir.
Qırxılmağın müxtəlif mədəni və sosial kontekstlərdə fərqli mənaları ola bilər. Bəzi mədəniyyətlərdə, məsələn, başın qırxılması matəm, dini ayin və ya yeni həyat mərhələsinin başlanğıcını bildirə bilər. Digər hallarda, isə sadəcə praktik səbəblərdən, məsələn, isti iqlim şəraitində sərinləmək üçün və ya rahatlıq üçün tətbiq oluna bilər. Hətta bəzi idman növlərində də qırxılmağın özünəməxsus əhəmiyyəti var. Müharibədə isə sağlamlıq və gigiyena baxımından əhəmiyyət kəsb edir.
Sözün işlədilməsindəki incəliklərə diqqət yetirmək vacibdir. "Başları başlayıblar qırxılmağa" ifadəsi kollektiv bir hərəkəti göstərir; bir çox insanın eyni vaxtda və ya ardıcıl olaraq saçlarını qırxması. Bu, həmçinin, bir növ eynilik və ya məqsədə yönəlməni də ifadə edə bilər. Mütləq fiziki bir prosesdən əlavə, metaforik mənada da istifadə oluna bilər: "köhnə adət-ənənələrin qırxılması", "köhnə fikirlərin qırxılması" kimi ifadələr də qırxılmağın məcazi mənasını nümayiş etdirir.