Qırtmaq felinin kökü türk dillərindən gəlməkdədir və əsas mənası "azacıq kəsmək, qoparmaq" olsa da, daha geniş və dəqiq məna çalarları vardır. Sözün əslində ifadə etdiyi, nazik, incə bir şeyin kəskin bir hərəkətlə, sərt bir cisimlə qırılıb ayrılmasıdır. Bu kəsmə və ya qoparma hərəkəti tam olmur, yalnız bir hissəsinin ayrılması, yarılması və ya zədələnməsi ilə nəticələnir.
Məsələn, bir ipə qırtmaq, onu tam iki yerə bölmək deyil, sadəcə kiçik bir hissəsini, təxminən qopmaq üzrə olan bir hissəsini ayırmaq deməkdir. Yaxud, bir quru yarpağı qırtmaq, onu tam parçalayaraq dağıtmaq deyil, sürtməklə, dartmaqla bir hissəsini ayırmaqdır. Bu, tam bir parçalanma deyil, daha çox bir zədələnmə, incə bir ayırmadır.
Qırtmaq sözü, həmçinin məcazi mənada da işlədilə bilər. Məsələn, "Onun sözləri ürəyimi qırtırdı" deyəndə, sözlərin kəskin və dərin təsirini, ruh halına vurduğu incə zədələnməni ifadə edirik. Bu mənada, fiziki bir qırılma deyil, daha çox emosional bir təsir, ruhi bir yaralanma nəzərdə tutulur.
Beləliklə, "qırtmaq" sözü sadəcə "kəsmək" və ya "qoparmaq"dan daha çox incəlik, dəqiqlik və məcazi mənalar ehtiva edir. O, bir hissənin qopmasının həssas, sərt və ya təsirli şəkildə baş verməsini təsvir edir.