izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qızışmaq felinin mənası sadəcə "qızmaq, istiləşmək, hərarətlənmək" deyil, daha geniş və çoxşaxəlidir. Bu söz, fiziki istilik artımından əlavə, emosional vəziyyətləri də əks etdirə bilir. Birinci mənası, əlbəttə ki, cisimlərin və ya bədənin hərarətinin artmasıdır. Məsələn, "Günəş altında uzun müddət qaldıqdan sonra bədənim qızışdı" cümləsində qızışmaq sözü fiziki istiləşməni bildirir.

Ancaq qızışmaq sözünün daha maraqlı və əhatəli tərəfi, emosional vəziyyətlərin ifadəsindədir. "Canı qızmaq", "ürəyi qızmaq" ifadələri kimi, şiddətli duyğuların, həyəcanın, ehtirasın, hətta qəzəbin ifadəsində işlədilir. Bu halda qızışmaq, sərin və sakit vəziyyətdən, şiddətli və canlı bir vəziyyətə keçməni göstərir. Məsələn, "Müharibə haqqında eşitdikləri onu qızışdırdı" cümləsində qızışmaq sözü, qəzəb, narahatlıq və həyəcan kimi emosional vəziyyətləri ifadə edir.

Daha da dəqiqləşdirək: qızışmaq, sadəcə bir hərarət artımı deyil, bu artımın səbəbindən asılı olaraq müxtəlif mənalar kəsb edə bilər. Fiziki səbəblərdən (məsələn, günəş şüaları, fiziki fəaliyyət) baş verən qızışma, emosional səbəblərdən (məsələn, qəzəb, ehtiras, həyəcan) baş verən qızışmadan fərqlənir. Birinci halda, bir növ passiv prosesdir, ikincidə isə aktiv, hətta özünü göstərən bir prosesdir. Soyuqluluğun rəf edilməsi isə yalnız fiziki mənada deyil, həm də emosional soyuqluluğun aradan qalxması mənasını da daşıya bilər.

Yekun olaraq, qızışmaq sözü, sadə bir fiziki hadisəni deyil, həm fiziki, həm də emosional bir vəziyyəti əks etdirən, çoxcəhətli və maraqlı bir sözdür. Onun mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir və daha dərin bir təfsir tələb edə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz