Qlükoza (yun. γλυκύς - glykys - şirin) – sadə şəkər növü, monosaxariddir və bütün canlı orqanizmlərin əsas enerji mənbəyidir. Adının mənşəyi yunanca "glykys" (şirin) sözündən gəlir ki, bu da onun dadını əks etdirir. Ancaq qlükozanın şirinliyi sadəcə dad reseptorlarını stimullaşdıran bir xüsusiyyətdən daha çox şey deməkdir. Bu, həm də onun biokimyəvi əhəmiyyətini vurğulayır: qlükozanın molekulyar quruluşu onun hüceyrələr tərəfindən asanlıqla qəbul edilməsini və enerji istehsalında istifadə olunmasını təmin edir.
Qlükoza, bitkilərdə fotosintez prosesi zamanı günəş enerjisindən istifadə edərək əmələ gəlir və onların əsas enerji saxlama formasıdır. Heyvanlarda isə qlükoza qanın əsas şəkəri olub, hüceyrələrin normal fəaliyyəti üçün vacibdir. Qan şəkəri səviyyəsinin tənzimlənməsi qaraciyər və pankreas tərəfindən həyata keçirilir. Qlükoza çatışmazlığı hipoqlikemiya adlanan vəziyyətə səbəb ola bilər ki, bu da başgicəllənmə, zəiflik, huşsuzluq və hətta komaya gətirib çıxara bilər. Əksinə, qlükoza səviyyəsinin yüksəlməsi isə diabet kimi xəstəliklərlə əlaqələndirilir.
Qlükozanın təkcə canlı orqanizmlər üçün əhəmiyyəti yoxdur. Sənayedə də geniş tətbiq olunur. Məsələn, qida sənayesində şirinləşdirici kimi, tibbdə infuziya məhlullarının tərkib hissəsi kimi, fermentasiya proseslərində isə spirt və sirkə turşusunun istehsalında istifadə olunur. Ümumiyyətlə, qlükoza təbiətin ən vacib və çox yönlü üzvi birləşmələrindən biridir, həyatın davamlılığı üçün ayrılmaz bir hissədir.