izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qol-qıç sözü Azərbaycan dilində əl və ayaqları, yəni bədənin hərəkətə gətirən ətraf üzvlərini bildirir. Bu termin, əl və ayaqların birlikdə ifadəsini təşkil edərək, insanın və ya heyvanın hərəkət qabiliyyətini vurğulayır. Sadəcə “əl” və “ayaq” sözlərindən fərqli olaraq, “qol-qıç” ifadəsi daha geniş bir məna kəsb edir və bədənin bu iki əsas hissəsinin bir-biri ilə əlaqəli şəkildə iştirak etdiyi hərəkətləri, həyat fəaliyyətlərini əhatə edir.

Məsələn, "qol-qıçını əzmək" deyimi, insanın və ya heyvanın hərəkət qabiliyyətinin tamamilə məhv edilməsini, iflic olmasını, ya da ağır şəkildə yaralanmasını bildirir. Bu deyim, sadəcə əl və ayağın zədələnməsini deyil, həm də ümumi hərəkət qabiliyyətinin itirilməsini ifadə edir. Verilən misal şeirdə də bu məna aydın şəkildə görünür: "Sındırardı yazığın qol-qıçını" - bu misal, Laçının fiziki cəhətdən ağır şəkildə zədələndiyini, hərəkət qabiliyyətinin tamamilə məhv edildiyini göstərir.

Qeyd edək ki, "qol-qıç" ifadəsi daha çox poetik və ya xalq ədəbiyyatında, həmçinin gündəlik danışıq dilində daha obrazlı təsvirlər yaratmaq üçün istifadə olunur. Elmi və ya tibbi mətnlərdə daha dəqiq anatomik terminlərə üstünlük verilir. Lakin "qol-qıç" ifadəsi özünün ifadəliliyi və obrazlılığı ilə seçilir və Azərbaycan dilinin zəngin leksikasının bir hissəsidir.

Ümumiyyətlə, "qol-qıç" sözünün mənası sadəcə əl və ayaqları deyil, həm də bu üzvlərin bədənə verdiyi hərəkətliliyi, həyati fəaliyyətini, həmçinin bu hərəkətliliyin itməsini əhatə edir. Bu sözün istifadəsi kontekstdən asılı olaraq fərqli çalarlar əldə edə bilir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz