Qonaqcıllıq sözü, qonaqpərəstliyin daha geniş və dərin mənalı ifadəsidir. Sadəcə qonağı qəbul etmək və ona yemək-içmək təqdim etməkdən çox, qonağa göstərilən səmimiyyət, hörmət, diqqət və ehtiramı özündə əks etdirir. Bu, qonağın öz evindəki kimi rahat hiss etməsi üçün yaradılan hər cür şəraitin təmin edilməsini, onun ehtiyaclarının qarşılanmasını və ona göstərilən xüsusi qayğını əhatə edir. Qonaqcıllıq, sadəcə material dəyərlərlə deyil, həm də insanın ruhani zənginliyi, mərhəmət və səmimiyyəti ilə ölçülür.
Qonaqcıllıq, bir millətin, bir xalqın mədəniyyətinin ayrılmaz bir hissəsidir. Azərbaycan xalqının qonaqpərəstliyi əsrlər boyu formalaşmış, nəsildən-nəslə ötürülmüş ənənədir. Qonağı evində qarşılamaq, ona hörmət və ehtiram göstərmək, onun rahatlığını təmin etmək Azərbaycan mədəniyyətinin ən gözəl ənənələrindən biridir. Bu ənənə, qonaqcıllıq anlayışını həm də milli kimliyimizin tərkib hissəsi kimi təqdim edir.
Mir Cəlalın misrasında ("Qoyar dost yolunda olan-olmazın; Bəllidir elimin qonaqcıllığı.") təsvir olunan qonaqcıllıq, sadəcə maddi imkanlarla deyil, həm də sözün əsl mənasında qəlbdən gələn səmimiyyət və canfəşanlıqla əlaqələndirilir. Şairin “olan-olmazın” deyimi, hər cür qonağa – tanış-tanımadığa – eşit-eşitmədiyi adama bərabər hörmətlə yanaşmağı vurğulayır. Bu, qonaqcıllığın əsl mahiyyətinin ifadəsidir.
Beləliklə, qonaqcıllıq, sadəcə bir söz deyil, bir mədəniyyət, bir həyat tərzi, insanların bir-birinə olan münasibətinin ən gözəl təzahürüdür. Bu, həm də, bir millətin mənəvi zənginliyinin və əxlaqi səviyyəsinin göstəricisidir.