Qulaqlı sifəti, əsasən, "qulaqları olan" mənasını ifadə edir. Bu, sözün birbaşa, hərfi mənasıdır və hər hansı bir heyvan və ya insan üçün istifadə oluna bilər. Məsələn, "qulaqlı dovşan", "qulaqlı it" kimi ifadələr bu mənanı aydın şəkildə göstərir. Lakin, mətnə əlavə olaraq daha geniş və maraqlı bir şəkildə izah etmək mümkündür.
Sözün daha geniş mənada istifadəsi, "qulaq" sözünün məcazi mənasından irəli gəlir. Məsələn, "qulaqlı papaq" ifadəsində "qulaq" sözü papağın xüsusiyyətinə işarə edir – papağın qulaqları örtən hissəsi var. Bu halda, "qulaqlı" sifəti, əşyanın formasına və ya xüsusiyyətinə istinad edir, əşyanın həqiqi qulaqları olmadığını göstərir.
Bundan əlavə, "qulaqlı" sözü bədii ədəbiyyatda obrazlı mənalarda da istifadə oluna bilər. Məsələn, "qulaqlı xəbər" kimi bir ifadə, gizli şəkildə yayılan, bir çox insanın eşitdiyi xəbəri ifadə edə bilər. Bu halda, "qulaqlı" sözü xəbərin geniş yayılmasını və bir çox qulağa çatmasını ifadə edir.
Verilən nümunədə ("Sifətini qulaqlı papaq altında gizlətmiş dəmiryolçu qarşımdan ötürdü") isə "qulaqlı" sifəti papağın xüsusiyyətini, yəni qulaqları örtən hissəsinin olmasını bildirir. Bu, sözün birbaşa mənasının bir daha təsdiqidir, ancaq həm də həmin papağın funksiyasını, insanın üzünü gizlətmək qabiliyyətini vurğulayır.
Beləliklə, "qulaqlı" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilsə də, əsasında həmişə "qulaq" və ya "qulağa oxşar bir xüsusiyyət" anlayışı durur. Bu isə sözə zənginlik və çoxmənalılıq qatır.