izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qullabı (ərəb mənşəli) sözü Azərbaycan dilində bir neçə mənada işlənir. Əsasən, yalan, saxta, hiyləgərlik, fırıldaqçılıq kimi mənfi mənaları ifadə edir. Sözün kökünə nəzər salsaq, yalan və saxtakarlıq əməllərinə, hiyləyə və aldatmaya yönəlmiş hərəkətləri əhatə etdiyini görərik. Bu mənada qullabı, gerçəkliyi gizlətmək, əsl həqiqəti təhrif etmək və ya tamamilə uydurma vasitələrlə qarşı tərəfi aldatmaq niyyətini daşıyır. Sadəcə yalan deyil, planlı, düşünülmüş, hədəfə yönəlmiş bir aldatma strategiyasını ifadə edir.

Qullabı, eyni zamanda, əngəl, maneə mənasında da işlədilə bilər. Bu mənada, bir işin görülməsinə mane olan, hədəfə çatmağı çətinləşdirən hər hansı bir amili, şəxsi və ya hadisəni ifadə edir. Məsələn, "Yolumuzda böyük bir qullabı vardı" deyərkən, bir maneə, bir çətinlikdən bəhs edirik. Bu isə, yuxarıdakı yalan, hiylə mənasından fərqli olaraq, daha çox obyektiv bir maneəni ifadə edir.

Mirzə Ələkbər Sabirin misalında istifadə olunan "Bəs o ləinin də işi qullabıdır" ifadəsi, ləinin işinin yalan, hiylə və ya fırıldaq üzərində qurulduğunu, onun əməllərinin saxtakarlıqdan ibarət olduğunu vurğulayır. Beləliklə, Sabirin istifadəsində sözün əsasən yalan və hiylə mənası üstünlük təşkil edir.

Ümumiləşdirərək deyə bilərik ki, "qullabı" sözü yalan, saxtakarlıq və hiylənin müxtəlif səviyyələrini, həmçinin obyektiv maneələri ifadə edən çoxmənalı bir sözdür. Onun konkret mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz