Qulluqbaz sifəti və isimi olaraq işlənir və fars dilindən ("baz" – "sahib", "sevən" mənasında) gələn "qulluq" sözü ilə birləşərək yaranıb. Əslində, sözün kökündə qulluq etmək, xidmət göstərmək kimi müsbət bir məna olsa da, müasir Azərbaycan dilində geniş yayılmış istifadəsi bir qədər mənfi konnotasiya daşıyır.
Qulluqbaz sözü ilə həddindən artıq itaətkar, özünü aşağılayan, hər kəsin istəyini yerinə yetirməyə can atan, əmrə tabe olmağı həyatının mənası kimi qəbul edən şəxsi ifadə edə bilərik. Bu şəxs, özünün şəxsi istək və arzularını ikinci plana ataraq, başqalarının xidmətində olmaqdan zövq alır və ya bunu özünün vəzifəsi hesab edir. Belə insanların özünü itirmə, şəxsiyyətinin zəifliyi kimi xüsusiyyətləri olsa da, hər zaman öz mənfəətlərini güdməyən, səmimiliklə xidmət göstərən fərdlər də ola bilər.
Qulluqbazlıq, bir çox hallarda, ictimai və ya işgüzar əlaqələrdə mənfi nəticələrə gətirib çıxarır. Çünki belə insanlar tez-tez manipulyasiyaya məruz qalır, öz hüquqlarını qoruya bilmirlər və nəticədə özlərinə zərər verirlər. Lakin digər tərəfdən, müəyyən situasiyalarda bu xüsusiyyət müsbət qiymətləndirilə bilər. Məsələn, sürətli reaksiya tələb edən hər hansı bir peşədə (məsələn, tibb, xilasetmə) öz işinə həvəsli olan və hər zaman hazır olan bir işçini qulluqbaz adlandırmaq doğru deyil.
Ona görə də, "qulluqbaz" sözünü istifadə edərkən diqqətli olmaq lazımdır. Sözün mənasını tam başa düşmədən, kontekstdən asılı olmayaraq istifadə etmək yanlış anlaşılmalara və insanları incitməyə səbəb ola bilər. Məsələn, "O çox qulluqbazdır" ifadəsi həm müsbət, həm də mənfi mənada başa düşülə bilər.