Qulluqbazlıq (is.): Öz qulluğuna, vəzifəsinə və ya tutduğu mövqeyə həddindən artıq bağlılıq, bu bağlılığın təzahürü olaraq rəsmiyyətlərə, qaydalara və prosedurlara həddən artıq əməl etmə, hətta onlara kor-koranə itaət etmə deməkdir. Bu, sadəcə vəzifənin icrası deyil, vəzifənin özü ilə emosional bir bağlılığın ifadəsidir. Qulluqbazlıq, işlərin effektiv şəkildə görülməsindən daha çox, əsasən formal məsələlərə, görünüşə və qaydaların ədəbiyyata uyğun şəkildə yerinə yetirilməsinə yönəlib.
Qulluqbazlıq, bəzən yüksək səviyyəli məsuliyyət hissi ilə qarışdırıla bilsə də, onların arasında əsas fərq motivasiyadadır. Məsuliyyətli bir şəxs işini yaxşı və effektiv şəkildə yerinə yetirməyə çalışır, qaydalar isə vasitədir, məqsəd deyil. Qulluqbaz insan isə əsas diqqətini qaydalara, prosedurlara və formalara yönəldir, hətta bu, işin effektivliyini azaltsa belə. Onun üçün əsas məsələ “qaydaları yerinə yetirmək”dir, “işin keyfiyyətli şəkildə görülməsi” deyil.
Qulluqbazlıq, müxtəlif səbəblərdən yarana bilər: təhlükəsizlik hissinin olmaması, rəhbərlərin təzyiqi, kariyer yüksəlişi üçün yarış, özünəinamın aşağı olması və s. Bu, iş yerində disfunksiyaya, yaradıcılığın boğulmasına, inovasiyanın əngəllənməsinə və ümumi iş məhsuldarlığının azalmasına səbəb ola bilər. Qulluqbazlıq, həm də mədəniyyətin və təşkilatın strukturunun bir əksidir; sərt iyerarxiyalı və bürokratik sistemlərdə daha çox müşahidə olunur.
Tarix boyu qulluqbazlıq fərqli formalarda özünü göstərib. Köhnə rejimlərdə saray məmurları və hökmdarlara qulluq edənlər arasında qulluqbazlıq geniş yayılmışdı. Müasir dövrdə isə korporativ mədəniyyətdə, bürokratiyada və siyasi sistemlərdə müxtəlif formalarda müşahidə olunur. Ona görə də qulluqbazlıq fenomenini anlamaq, həm iş yerində, həm də cəmiyyətdə sağlam və effektiv fəaliyyət üçün vacibdir.