izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Quraqsıma (quraqsımaq felindən törəmiş isimləşmiş sifət): Bu söz, əsasən Azərbaycanın şimal-qərb bölgələrində işlənən dialektal bir sözdür və "quru, susuz, çox susuz qalmış, susuzluqdan əziyyət çəkən" mənalarını ifadə edir. Sadəcə "quru" deyilməyən, susuzluğun həddindən artıq dərəcədə hiss olunduğu vəziyyəti təsvir edir. Beləliklə, "quraqsıma torpaq", "quraqsıma bitki" və ya "quraqsıma heyvan" ifadələri sırf quruluğu deyil, həm də susuzluqdan əziyyət çəkməni, solmağı, zəifləməyi ifadə edir. Bu sözün kökü olan "quraqsımaq" feli də eyni kontekstdə işlənir və güclü susuzluq hissi, susuzluqdan əziyyət çəkmə vəziyyətini ifadə edir.

Sözün mənasını daha da genişləndirəcək olursaq, "quraqsıma" yalnız fiziki susuzluğu deyil, həm də metaforik mənada ruhun, qəlbin susuzluğunu, məcazi olaraq "ruhen quru, duyğusuz, soyuq" vəziyyəti ifadə edə bilər. Məsələn, "quraqsıma bir ürək" ifadəsi, duyğulara qapanmış, soyuq və hissiz bir qəlbi təsvir edə bilər. Bu isə sözün yalnız botanika və ya zoologiya sahəsi ilə məhdudlaşmadığını, ədəbi dilə də daxil olmasını göstərir.

Etimalogiyasına nəzər salsaq, sözün "quru" kökünə əlavə olaraq, "qısqımaq", "sıxılmaq" kimi mənaları olan "sığmaq" feli ilə əlaqəsinin olduğunu fərz etmək olar. Yəni, susuzluqdan həddən artıq quruyub, sıxılmış vəziyyəti ifadə edir. Bu, sözün mənasına əlavə bir dərinlik qatır və onun sadəcə "quru" sözünün sinonimi olmadığını bir daha vurğulayır.

Nəticə olaraq, "quraqsıma" sözü, dialektal olmasına baxmayaraq, zəngin məna çalarları olan və ədəbi təsvirlərdə də istifadə oluna bilən maraqlı bir söz nümunəsidir. Onun sadəcə "quru"dan fərqli olaraq, susuzluğun həddini, dərəcəsini və təsirini daha güclü ifadə etməsi onu unikal edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz