Leksem (yun. λέξις - söz) dilçiliyin leksikologiya bölməsinin əsas tədqiqat obyekti olan, müəyyən bir məna və forma ilə səciyyələnən minimal dil vahididir. Başqa sözlə, leksik-semantik vahid kimi qəbul edilən sözün mücərrəd və ümumiləşdirilmiş formasını təmsil edir. Bir sözün bütün formalarını (məsələn, *get*, *gedir*, *getdi*, *gedəcək*, *gedək*) əhatə edir, lakin hər birini ayrıca söz kimi deyil, əksinə, eyni leksemin müxtəlif formaları kimi nəzərdən keçirir.
Leksemin əsas xüsusiyyəti onun müəyyən bir mənaya malik olmasıdır. Bu məna leksik ədəbiyyatda müxtəlif üsullarla təsvir olunur, anlaşma üçün isə kontekstə ehtiyac ola bilər. Məlumat verən mənanın yanısıra, leksimin emosional və stilistik yükü də ola bilər; məsələn, "gözəl" sözü ilə "əla" sözü eyni mənaya malik olsa da, fərqli stilistik rəngə malikdirlər.
Leksemləri sözlərlə qarışdırmaq olmaz. Söz konkret qrammatik formaya malik olan dil vahididir, leksəm isə sözün bütün qrammatik formalarını əhatə edən mücərrəd bir anlayışdır. Məsələn, "yazmaq" fellərinin hamısı (yazıram, yazırsan, yazır, yazdıq, yazacaqlar, v.s.) "yaz" leksəminə aiddir. Leksemlərin təsnifatı, onların qrammatik xüsusiyyətlərinin təhlili və mənaca yaxınlığı leksikologiyanın əsas predmetlərindən biridir.
Leksemlər arasındakı münasibətlər, sinonimiya, antonimiya, hiperonimiya və hiponimiya kimi leksik münasibətlərin öyrənilməsində mühüm rol oynayır. Bu münasibətlərin araşdırılması dilin strukturunu daha yaxşı anlamağa və leksik sistemin zənginliyini açıqlamağa kömək edir. Beləliklə, leksəm dilçiliyin əsas vahidlərindən biri kimi, dilin leksik sisteminin təşkili və inkişafının öyrənilməsində əvəzsiz rol oynayır.