Lət (fars. əsilli söz) – Azərbaycan dilində bir neçə mənada işlənən bir sözdür. Əsasən, fiziki və ya ruhi tükənməni, hərəkətsizliyi və süstlüyü ifadə edir. Sözün əsas mənası “ət kimi”, yəni hərəkət etməkdən aciz, cansız vəziyyəti bildirir.
Birinci mənada, “lət” sifət kimi işlənir və əsasən insanlara tətbiq olunur. “Lət adam” ifadəsi fiziki olaraq zəif, xəstə, yorulmuş və hərəkətsiz bir insanı təsvir edir. Bu mənada, “lət” sözü “süst”, “key”, “ölgün”, “cansız”, “tükənmiş” kimi sözlərlə sinonimdir. Məsələn, uzun müddət xəstəlik keçirən bir insan üçün “lət kimi oldu” deyə bilərik. Həmçinin, fiziki yorğunluqdan əlavə, ruhi tükənməni də bildirə bilər: ümidsiz, həvəssiz və enerjisiz vəziyyəti.
İkinci mənada, “lət”in istifadəsi daha genişdir və kontekstdən asılı olaraq müxtəlif mənalar kəsb edə bilər. Bu məna daha çox məcazi mənada işlənir və ətraflı izah tələb edir. Bu hissədə mətnin qalan hissəsi çatışmadığı üçün ikinci mənanı tam olaraq açıqlaya bilmirik. Ancaq sözün bu ikinci mənasının əsasən əşyalara, hadisələrə və ya vəziyyətlərə aid olduğunu düşünmək olar, məsələn, bir şeyin "lət" olmasından ətalət, hərəkətsizlik, inkişaf etməmə kimi halları anlamaq olar.
Ümumiyyətlə, “lət” sözü Azərbaycan dilinin zəngin leksikasının bir parçasıdır və həm konkret, həm də məcazi mənalarda işlənərək müxtəlif vəziyyətləri dəqiq ifadə etməyə imkan verir. Sözün kökü olan fars dilindəki mənası və Azərbaycan dilindəki istifadəsinə nəzər saldıqda, sözün mənasının zamanla necə inkişaf etdiyini və zənginləşdiyini görə bilərik.