izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Lirik (yun. λυρικός - lyrikos) sözü qədim yunan dilindən gəlir və əslində "lira ilə ifa edilən" mənasını verir. Qədim Yunanıstanda lira çalaraq oxunan şeirlərə lirik şeirlər deyilirdi. Bu şeirlər, epik şeirlərdən fərqli olaraq, geniş miqyaslı hadisələri və qəhrəmanları deyil, şairin öz subyektiv duyğu və təəssüratlarını, daxili aləmini, hisslərini, təbiətə, sevgiyə, həyata olan münasibətini əks etdirirdi.

Beləliklə, "lirik" termini zamanla yalnız musiqi ilə müşayiət olunan şeirləri deyil, həm də bu şeirlərin üslubunu, xarakterini, duyğu və təəssüratların ifadə tərzinin özünəməxsusluğunu ifadə etməyə başladı. Lirik əsərlər ümumiyyətlə qısa, lakin duyğuca zəngin, obrazlı və ifadəli olur. Onlar şeirin ritmik-intonasion quruluşuna, melodikliyə, metafor və bənzətmələrə, hisslərin təsvirinə xüsusi önəm verir.

Müasir ədəbiyyatda "lirik" termini həm lirik şeirlər yazan şair, həm də bu cür şeirlərin müəllifi kimi başa düşülür. Lakin, "lirik şair" termininin daha geniş məna daşıdığını qeyd etmək lazımdır. Çünki bədii ədəbiyyatın digər janrlarında (məsələn, hekayə, roman) yaradıcılığında da liriklik elementi özünü göstərə bilər. Belə yazıçılar da öz əsərlərinə duyğu və təəssüratlarını, subyektivliyi qataraq lirik üslub elementlərindən istifadə edə bilirlər.

Yəni, "lirik" sadəcə şeir janrı ilə məhdudlaşmayan, daha geniş, bədii əsərlərdə duyğu və təəssüratların təsvirinə yönəlmiş üslubi bir kateqoriya olaraq qəbul edilməlidir. Lirik şairin istedadının əsas göstəricisi onun sözlə duyğunu ifadə etmək bacarığı, təbiətin, həyatın incəliklərini hiss etmək və onları oxuculara çatdırmaq qabiliyyətidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz