Lisey: (yun. Lykeion – Afinanın yaxınlığında Likeyli Apollon məbədinin bağçasındakı məktəbin adından)
Lisey termini, öz köklərini qədim Yunanıstanın mədəniyyət və elm mərkəzi olan Afinada tapır. "Lykeion" sözü, Afinanın kənarında, Likeyli Apollon məbədinin yerləşdiyi bir bağçada qurulan məktəbin adından götürülmüşdür. Bu məktəb, fəlsəfə, riyaziyyat və digər elmlərin öyrədildiyi nüfuzlu bir təhsil ocağı idi. Tarix boyu, "lisey" termini müxtəlif mədəniyyətlərdə və dövrlərdə fərqli təhsil müəssisələrinə aid edilmişdir, lakin həmişə yüksək keyfiyyətli təhsil və elmi araşdırmalarla əlaqələndirilmişdir.
1917-ci il Bolşevik inqilabından əvvəlki Rusiyada lisey, əsasən, zadəgan və varlı ailələrin oğlanlarına ali təhsil verən nüfuzlu bir orta məktəb növü idi. Bu məktəblər geniş və ətraflı bir tədris proqramı təklif edir, klassik ədəbiyyat, fəlsəfə, elm və dillərə xüsusi diqqət yetirirdilər. Liseylərdə təhsil almaq, yüksək sosial status əldə etmək və gələcək karyeralarında uğur qazanmaq üçün mühüm bir amil idi. Rusiyada liseylər, həm də onların elit xarakteri ilə seçilir, yüksək tələbkarlıq və ciddi intizam tətbiq edilirdi.
Müasir dövrdə "lisey" termini bir çox ölkədə orta məktəblərin müxtəlif növlərini təsvir etmək üçün istifadə olunur. Bəzi ölkələrdə lisey, gimnaziya və ya orta məktəblə eyni məna daşıyır, digərlərində isə daha ixtisaslaşmış bir orta təhsil müəssisəsini ifadə edə bilər. Liseyin mənası və məzmunu, coğrafi yerə və milli təhsil sisteminə görə dəyişir.
Beləliklə, "lisey" sözünün tarixi kökləri və müasir istifadəsi, onu sadəcə bir məktəb adından daha çox, əsrlər boyu yüksək keyfiyyətli təhsil və intellektual inkişafı simvolizə edən bir konsepsiya olaraq təqdim edir.